Việt Nam thiếu gần 48.000 giáo viên mầm non, cú hích nào để khơi thông "điểm nghẽn"?

Cả nước thiếu gần 48.000 giáo viên mầm non

Theo báo Nhân Dân, một trong những điểm nghẽn lớn nhất của giáo dục hiện nay chính là đội ngũ giáo viên. Dù Chính phủ đã ban hành chủ trương bổ sung biên chế, nhưng tính đến tháng 5/2025, cả nước vẫn còn thiếu gần 120.000 giáo viên các cấp, trong đó riêng bậc mầm non thiếu khoảng 45.000 người. Nỗ lực tuyển dụng còn gặp nhiều khó khăn: Trong ba năm qua, trên tổng số 66.000 chỉ tiêu biên chế được giao mới, các địa phương mới chỉ tuyển được chưa đến 6.000 giáo viên. Dự báo đến năm 2030, để đáp ứng yêu cầu phổ cập, cần tuyển thêm gần 48.000 giáo viên mầm non, trong đó giai đoạn 2026-2030 cần bổ sung khoảng 21.400 biên chế.

Ảnh minh họa.

Hiện cả nước có khoảng 15.000 trường mầm non và hơn 17.400 cơ sở độc lập, đang chăm sóc, nuôi dạy hơn 5,1 triệu trẻ em. Trong số đó, khoảng 4,5 triệu trẻ nằm trong độ tuổi từ 3 đến 5 tuổi.

Đáng chú ý, một bộ phận lớn trẻ em từ 3 đến 4 tuổi vẫn chưa được tiếp cận đầy đủ các dịch vụ giáo dục mầm non do tình trạng thiếu trường lớp và đội ngũ giáo viên, đặc biệt tại các địa phương vùng sâu, vùng xa, vùng kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Đây là một trong những thách thức lớn mà ngành giáo dục mầm non đang phải đối mặt.

Bước ngoặt thực hiện lộ trình

Theo số liệu trên báo Xây Dựng, mức lương hiện tại của giáo viên mầm non dao động từ 4,9 đến 15 triệu đồng/tháng, tùy thuộc vào hệ số lương, phụ cấp và vị trí việc làm. Trong khi đó, giáo viên thường phải đến trường sớm, về muộn, dành toàn bộ thời gian làm việc tại cơ sở giáo dục, dẫn đến ít có cơ hội làm thêm để tăng thu nhập.

Nhằm thực hiện hiệu quả mục tiêu phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ từ 3 đến 5 tuổi, theo kế hoạch, đến năm 2028, các cơ sở mầm non trên cả nước sẽ có ít nhất 80% phòng học được xây dựng kiên cố. Đến năm 2030, toàn bộ phòng học sẽ đạt chuẩn về kiên cố hóa. Song song với đó, ngành giáo dục đặt mục tiêu bảo đảm đủ số lượng giáo viên mầm non theo định mức, đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình, nâng cao chất lượng giảng dạy và thực hiện hiệu quả phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em.

Để thực hiện lộ trình này, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) xác định việc tăng cường đầu tư từ ngân sách Trung ương và địa phương là điều kiện then chốt. Nguồn lực này sẽ được ưu tiên cho phát triển cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, đồ dùng, đồ chơi, và đặc biệt là đội ngũ giáo viên. Cùng với đó, ngành giáo dục cũng khuyến khích các tổ chức, cá nhân trong xã hội tham gia đầu tư xây dựng cơ sở giáo dục mầm non theo đúng quy định của pháp luật.

Bộ GD&ĐT cũng nhấn mạnh: Để nâng cao chất lượng giáo dục mầm non, cần thiết phải nâng cao vị thế xã hội của nhà giáo. Sự ghi nhận và tôn trọng từ cộng đồng đối với nghề dạy học là nguồn động viên tinh thần to lớn để các cô giáo mầm non tiếp tục cống hiến. Cùng với đó, cơ chế bảo vệ nhà giáo trong hoạt động nghề nghiệp, một yếu tố quan trọng đã được cụ thể hóa trong Luật Nhà giáo vừa được Quốc hội thông qua. Luật này quy định rõ quyền, nghĩa vụ của nhà giáo cũng như những hành vi mà các tổ chức, cá nhân không được phép thực hiện đối với nhà giáo.

Ngoài ra, chế độ chính sách dành cho giáo viên, cán bộ quản lý và nhân viên trong các cơ sở giáo dục mầm non cũng sẽ tiếp tục được quan tâm và cải thiện. Điều này không chỉ nhằm thu hút nhân lực chất lượng mà còn tạo động lực để đội ngũ nhà giáo gắn bó lâu dài với nghề.

Nâng phụ cấp cho giáo viên mầm non

Trước đó, Dự thảo Nghị định quy định chế độ phụ cấp ưu đãi theo nghề đối với viên chức, người lao động công tác trong các cơ sở giáo dục công lập đã đề xuất mức phụ cấp ưu đãi đối với giáo viên mầm non tăng từ 35 lên 45% ở vùng thuận lợi và từ 70 lên 80% ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, nhằm phản ánh đúng mức độ phức tạp và áp lực công việc. So với các cấp học khác, mức tăng này cũng là cao nhất. Thông qua điều này, Bộ GD&ĐT cũng mong muốn đáp ứng phần nào nhu cầu cơ bản của giáo viên mầm non để thầy cô yên tâm cống hiến với nghề. Nếu Dự thảo được thông qua, giáo viên mầm non sẽ được nhận mức lương và phụ cấp ưu đãi tăng hơn so với hiện nay. Bên cạnh đó, giáo viên mầm non còn có thể nhận thêm phụ cấp thâm niên (đủ 5 năm công tác trở lên), phụ cấp chức vụ… nên thực nhận sẽ cao hơn.

Trúc Chi (t/h)