Robot hình người rất tuyệt vời cho mục đích giải trí. Còn để lao động chân tay? Có lẽ là không.
Có một mối lo ngại rất thực tế rằng robot cuối cùng có thể cướp hết công việc của chúng ta, hay thậm chí chúng trở nên thông minh đến nỗi thống trị cả loài người.
Nhưng tại một cuộc thi thể thao chỉ dành cho robot ở Trung Quốc vào cuối tuần qua, việc mà chúng cần làm trước tiên là tập sao cho đừng ngã hay đâm vào nhau.
Dù mang trong mình tham vọng thay thế con người trong các công việc nhàm chán và nguy hiểm, thế hệ robot hình người hiện tại vẫn còn một chặng đường dài phía trước.
Vẫn còn ngốc nghếch
Cuối tuần qua, Bắc Kinh đã trở thành tâm điểm chú ý khi đăng cai Thế vận hội Robot Hình người Thế giới, một sự kiện kéo dài ba ngày quy tụ hơn 500 robot từ 280 đội thi đến từ 16 quốc gia.
Các "vận động viên" máy móc này không chỉ tranh tài trong các môn thể thao như chạy, bóng đá, đối kháng mà còn phải thực hiện những nhiệm vụ mô phỏng đời thực như giao hành lý, dọn phòng khách sạn hay sắp xếp hàng hóa trong nhà máy.
Tuy nhiên, trái với những viễn cảnh trong phim khoa học viễn tưởng, thực tế trên sàn đấu lại phô bày nhiều hạn chế. Một robot phải mất tới hơn 17 phút chỉ để vứt 9 mẩu rác trong phòng khách sạn giả lập.
Một con khác loay hoay gần 5 phút mới lấy được 3 hộp thuốc. Trong các trận bóng đá, những robot cỡ trẻ em liên tục vấp ngã vào nhau như hiệu ứng domino. Thậm chí, một "thủ môn" máy còn đứng bất động để đối phương sút bóng liên tiếp vào chân trước khi ghi bàn.
Các môn đối kháng cũng không khá hơn. Trên sàn đấu kickboxing, những robot đeo găng sặc sỡ chật vật tung đòn, và phần lớn là "đấm vào không khí".
"Thành thật mà nói, tỷ lệ đánh trúng hơi thấp," một bình luận viên phải thốt lên. Sau vài phút loạn đả, một robot được tuyên bố chiến thắng và giơ tay ăn mừng, trong khi đối thủ của nó nằm bẹp trên sàn như một cách thừa nhận thất bại.
Những cảnh tượng vụng về còn tiếp diễn trên đường chạy khi một robot của Unitree Robotics (Trung Quốc) chạy nước rút đã đâm sầm vào một nhân viên sự kiện khiến người này ngã nhào.
Một robot khác sau khi về đích lại tiến sát về phía các nhiếp ảnh gia với dáng vẻ như một ngôi sao đang bực tức với cánh săn ảnh.
"Mọi thứ dễ dàng với con người đều là thách thức đối với robot," Diana Kleingarn, một nghiên cứu sinh người Đức tham gia huấn luyện robot, chia sẻ.
Những bước tiến vượt bậc
Dù vậy, không phải tất cả đều là những màn trình diễn gây thất vọng. Sự kiện cũng là nơi phô diễn những tiến bộ công nghệ đáng kể. Một số robot đã có thể thực hiện những cú lộn ngược ngoạn mục và di chuyển thành công trên địa hình gồ ghề.
Đáng chú ý nhất là chiến thắng của robot H1 từ hãng Unitree ở cự ly 1.500 mét với thành tích 6 phút 34,4 giây. Dù vẫn chậm hơn khoảng 3 phút so với kỷ lục thế giới của con người, tốc độ này đã vượt qua nhiều vận động viên không chuyên và thậm chí còn nhanh hơn cả đội ngũ điều khiển phải chạy bộ theo sau.
"Trong cuộc thi tiếp theo, chúng tôi chắc chắn sẽ chọn chế độ tự hành," nhà sáng lập Unitree, ông Wang Xingxing, khẳng định.
Trong phần thi dọn phòng, một robot của startup UniX AI đã xuất sắc giành huy chương vàng khi hoàn thành nhiệm vụ một cách gọn gàng chỉ trong 8 phút 21 giây. Theo nhà sáng lập Fred Yang, công ty của ông đã triển khai hàng trăm robot tương tự tại các khách sạn với giá khoảng 12.000 USD, cho thấy tiềm năng thương mại hóa đang dần thành hiện thực.
Giáo sư Ken Goldberg từ Đại học California, Berkeley nhận định: "Bất chấp những cú ngã, chúng ta đang chứng kiến những tiến bộ đáng kể về khả năng di chuyển và giữ thăng bằng của robot, bao gồm các động tác nhào lộn và võ thuật phức tạp."
Sự kiện đình đám này là một phần trong kế hoạch đầy tham vọng của Trung Quốc nhằm trở thành quốc gia dẫn đầu thế giới về robot hình người vào năm 2027. Đối mặt với tình trạng dân số già hóa và lực lượng lao động suy giảm, nước này đặt nhiều kỳ vọng vào robot để đảm nhận các công việc nguy hiểm, lặp đi lặp lại. Chính phủ đã đưa ra nhiều chính sách trợ cấp và khuyến khích, tạo động lực cho các công ty trong nước lao vào cuộc đua công nghệ.
Theo Giáo sư Alan Fern từ Đại học Bang Oregon, thế vận hội này đã "mang lại cho công chúng một ấn tượng thực tế về tình hình hiện tại".
Ông chỉ ra hai bước tiến lớn của ngành: chi phí sản xuất robot đã giảm đáng kể, và trí tuệ nhân tạo (AI) đã cho phép chúng thực hiện nhiều tác vụ cơ bản hơn. "Năm năm trước, hiếm có robot nào đi lại ổn định, chứ đừng nói đến chạy, nhảy hay xử lý địa hình phức tạp," ông Fern nói.
Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng thế hệ robot hiện tại vẫn thiếu các chức năng cấp cao như lập kế hoạch hay suy luận, và phần lớn vẫn cần sự điều khiển của con người. "Nói thẳng ra, lũ robot vẫn còn ngốc nghếch," ông kết luận.
Rõ ràng, con đường để robot hình người thực sự hữu ích và hòa nhập vào đời sống vẫn còn nhiều chông gai. Nhưng những gì diễn ra tại Bắc Kinh cho thấy, dù còn vụng về, những cỗ máy này đang học hỏi và tiến bộ với tốc độ đáng kinh ngạc, hứa hẹn một tương lai nơi con người và robot sẽ cùng tồn tại và làm việc.