Ai là người đứng sau Zalo, ứng dụng có gần 80 triệu người dùng ở Việt Nam đang gây tranh cãi?

Ảnh: Vietnam+

Trong những ngày qua, người dùng Zalo nhận được thông báo cập nhật điều khoản sử dụng, liên quan đến dữ liệu cá nhân. Đáng chú ý, người dùng chỉ có lựa chọn "đồng ý tất cả" và không thể chọn lọc từng phần. Nếu từ chối, tài khoản Zalo sẽ bị xóa sau 45 ngày. Động thái này của Zalo khiến nhiều người dùng rơi vào cảnh tiến thoái lưỡng nan, đồng thời gây lên tranh cãi bình luận mạnh mẽ trên mạng xã hội.

Trên website hỗ trợ, phản hồi về vấn đề này, Zalo lý giải rằng việc cập nhật điều khoản sử dụng "là một hoạt động phổ biến đối với tất cả ứng dụng và nền tảng công nghệ trên thế giới, nhằm đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật và cung cấp thông tin rõ ràng cho người dùng về những thay đổi trong quá trình cung cấp dịch vụ".

Ngoài ra, theo Zalo, cập nhật điều khoản sử dụng sẽ giúp đảm bảo tính minh bạch đối với các hoạt động trong hệ thống và bảo vệ quyền lợi người dùng.

Về vấn đề này, theo chuyên gia an ninh mạng Ngô Minh Hiếu (Hiếu PC), việc các nền tảng mạng xã hội Zalo, Facebook hay TikTok, thường xuyên cập nhật điều khoản sử dụng là chuyện bình thường, không phải là dấu hiệu bất thường. Các nền tảng cập nhật điều khoản là để tuân thủ luật mới, thêm tính năng, bảo vệ quyền lợi người dùng, cập nhật quyền riêng tư, dữ liệu.

Trong những ngày qua, nhiều người dùng bày tỏ lo ngại liên quan đến Điều khoản cập nhật dịch vụ mới của Zalo. Ảnh: NLĐ

"Tôi không đứng về phía hay bênh vực bất kỳ ứng dụng nào. Về mặt chuyên môn, chuyện các nền tảng cập nhật điều khoản là điều hoàn toàn bình thường – Facebook, Google hay các ứng dụng khác cũng đều làm như vậy và còn cập nhật liên tục", chuyên gia nhấn mạnh.

Tuy nhiên, vị chuyên gia này cũng cho rằng trong môi trường số, không có ứng dụng nào an toàn tuyệt đối. Hơn nữa, mọi ứng dụng đều cần sử dụng dữ liệu người dùng ở những mức độ nhất định để có thể duy trì hoạt động.

Trên trang Facebook cá nhân, chuyên gia không chỉ nói về việc cập nhật điều khoản mà còn hướng dẫn luôn cách dùng Zalo sao cho an toàn nếu mọi người vẫn tiếp tục sử dụng.

Doanh nghiệp nào đứng sau Zalo?

Zalo được ra mắt kể từ năm 2012. Ảnh minh họa

Zalo là ứng dụng nhắn tin và gọi điện miễn phí do CTCP Tập đoàn VNG (mã: VNZ) phát triển. Trong đó, hai cổ đông sáng lập của VNG là ông Lê Hồng Minh và ông Vương Quang Khải.

VNG, tiền thân là CTCP Trò chơi Vi na và sau đó đổi tên thành CTCP Tập đoàn Vi Na. Theo bản đăng ký thành lập doanh nghiệp vào năm 2013, công ty có vốn điều lệ 250 tỷ đồng. Trong hồ sơ gửi cho Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) vào năm 2023, doanh nghiệp này lần đầu hé lộ cơ cấu cổ đông hiện hữu ở thời điểm đó. Trong đó, VNG Limited nắm 49% cổ phần trực tiếp trong VNG.

Ông Lê Hồng Minh và ông Vương Quang Khải là hai cổ đông sáng lập của VNG, Khải, sở hữu lần lượt 12,6 và 1,68 triệu cổ phiếu loại B, tương ứng với tỷ lệ quyền biểu quyết tại VNG Limited là 45% và 6%.

Ngoài ra, Tencent - Tập đoàn công nghệ Trung Quốc - là cổ đông ngoại lớn nhất, sở hữu hơn 65 triệu cổ phiếu loại A, tương ứng quyền biểu quyết là 23%. Sở hữu của Tencent bao gồm hơn 43 triệu cổ phiếu của Tenacious Bulldog Holdings Limited, 14,5 triệu cổ phiếu Prosperous Prince Enterprises Limited và hơn 7,5 triệu cổ phiếu sẽ phát hành sau khi hoàn tất IPO.

Trong khi đó, những cổ đông ngoại khác của VNG Limited bao gồm GIC, thông qua Gamvest Pte nắm giữ 15,2 triệu cổ phiếu loại A, tương ứng 5,4% quyền biểu quyết và Ant Group, thông qua Ant International Technologies, sở hữu 7,77 triệu cổ phiếu loại A, tương ứng với 2,8% quyền biểu quyết. Ngoài ra, Seletar Investments sở hữu 3,4%.

Thông tin từ Cổng thông tin Quốc gia về đăng ký doanh nghiệp, tại ngày 16/7/2025, VNG Limited (trụ sở tại Cayman Islands) là cổ đông nước ngoài nắm 47,93% vốn của VNG, trong khi còn lại phần vốn tư nhân trong nước nhưng không được đề cập chi tiết.

Mặc dù được mệnh danh là kỳ lân của làng công nghệ Việt Nam với mức sinh lợi khủng ở mảng game, nhưng đã nhiều năm qua, không thấy VNG lãi lớn.

Theo báo cáo tài chính, trong quý III/2025, VNG ghi nhận doanh thu thuần đạt 2.894 tỷ đồng, tăng 12% so với cùng kỳ năm ngoái. VNG ghi nhận lỗ sau thuế hợp nhất hơn 7 tỷ đồng. Nguyên nhân chủ yếu do chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp chiếm tỷ trọng lớn. Nhưng lợi nhuận sau thuế thuộc về cổ đông công ty mẹ đạt hơn 7 tỷ đồng.

Tính lũy kế 9 tháng đầu năm 2025, VNG ghi nhận 7.697 tỷ đồng doanh thu, tăng 11% so với cùng kỳ năm ngoái. VNG báo lỗ sau thuế hơn 7,5 tỷ đồng, thấp hơn đáng kể so với khoản lỗ cùng kỳ là 596 tỷ đồng.

Trong giai đoạn từ năm 2022 - 2024, VNG liên tiếp đón nhận các khoản lỗ hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm, khi lần lượt là 1.533 tỷ đồng, 2.317 tỷ đồng và 1.180 tỷ đồng.

Đáng chú ý, trong năm 2025, ban lãnh đạo VNG dự kiến tiếp tục là một năm thua lỗ, với 620 tỷ đồng. Dù đây vẫn là một con số khá lớn nhưng đã giảm nhiều so với 3 năm trước.

VNG hiện đang đầu tư vào 19 công ty con và liên kết, với tổng giá trị hơn 8.000 tỷ đồng. Trong đó, riêng khoản rót vốn vào Zion (đơn vị sở hữu Zalo) chiếm khoảng 5.500 tỷ đồng. Tuy nhiên, hoạt động này chưa hiệu quả khiến công ty mẹ phải trích lập dự phòng lên đến 6.100 tỷ đồng.

Đáng chú ý, tại ĐHĐCĐ thường niên 2025, VNG chính thức đổi tên thành VNG Group. Dù không thay đổi mô hình kinh doanh nhưng VNG tái cấu trúc theo hướng tập đoàn, tách bạch hoạt động sản xuất và quản lý, cũng như phát triển thương hiệu độc lập cho từng công ty con. Theo đó, hệ sinh thái VNG giờ đây mang tính chiến lược rõ ràng hơn. Cụ thể, mảng game đóng vai trò phòng thủ, duy trì lợi nhuận ổn định; trong khi đó mảng AI và công nghệ mới là mũi nhọn tấn công vào các lĩnh vực tăng trưởng trong tương lai.

"Nhiều người dùng nhưng khó kiếm tiền"

Ông Lê Hồng Minh, Chủ tịch VNG. Ảnh: Techinasia

Ở giai đoạn mobile của VNG, nhiều sản phẩm đã thành công về người dùng như Zalo với gần 80 triệu người dùng mỗi tháng, Zalopay hơn là 16 triệu, nhưng lợi nhuận mang về chưa tương xứng. Chia sẻ với Vnexpress trong một bài phỏng vấn gần đây, về bài toán "nhiều người dùng nhưng khó kiếm tiền", ông Lê Hồng Minh, Chủ tịch VNG, cho hay: "Trong ngành công nghệ, đó là chuyện rất bình thường. Đặc thù của ngành này là sản phẩm sẽ đi trước, sau đó đến người dùng, và sau cùng mới là doanh thu. Những công ty công nghệ khổng lồ như Facebook, Google, Amazon hay Chat GPT đều đi theo nguyên tắc này".

Ông Lê Hồng Minh cho biết, khi một sản phẩm mới ra đời, điều quan trọng nhất là làm sao để người dùng sử dụng. Do đó, để kéo và giữ chân họ, phải đầu tư tiền khổng lồ và thời gian. Đây là công thức thường xuyên và khiến các công ty công nghệ thường lỗ rất nhiều.

"Zalo và Zalopay cũng theo nguyên tắc đó. Dĩ nhiên rủi ro của công nghệ là mình có thể sai, mình có thể thất bại. Mình đầu tư sản phẩm chưa chắc đã đến được cái đoạn mình có nhiều người dùng, chứ không nói đến chuyện có doanh thu. Ngành công nghệ cạnh tranh rất lớn, ở mỗi mảng thường chỉ có vài ông trụ lại đến giai đoạn cuối. Muốn biết đúng hay sai thì phải đi tới cuối chặng", Chủ tịch VNG nhấn mạnh.