Theo các nguồn tin từ FIFA, Ủy ban Kỷ luật của tổ chức này đang xem xét lại toàn bộ quy trình cấp giấy tờ của FAM, sau khi phát hiện bằng chứng “gian lận có hệ thống” trong việc chứng minh nguồn gốc Malaysia của các cầu thủ. Các hồ sơ bị phát hiện chỉnh sửa gồm giấy khai sinh và xác nhận huyết thống, một số có dấu hiệu can thiệp từ bên ngoài cơ quan hành chính. “Nếu xác định có sự đồng lõa hoặc che giấu có chủ đích, hình phạt có thể nâng lên mức đình chỉ toàn bộ FAM khỏi các hoạt động quốc tế trong thời hạn nhất định,” một quan chức FIFA được Reuters dẫn lời cho biết.
Trước đó, FAM và bảy cầu thủ gồm Gabriel Palmero, Rodrigo Holgado, Imanol Machuca, Jon Irazabal, Hector Hevel, Facundo Garces và Joao Figueiredo bị kết luận vi phạm điều 22 Bộ luật Kỷ luật FIFA khi cung cấp “thông tin sai lệch nhằm hợp thức hóa quốc tịch thi đấu”. Án phạt này không chỉ khiến các cầu thủ bị treo giò, mà còn đe dọa nghiêm trọng đến khả năng dự Asian Cup 2027 của Malaysia. Theo quy định, nếu FIFA bác đơn kháng án vào ngày 30-10 tới, mọi kết quả của Malaysia ở vòng loại – trong đó có chiến thắng 4-0 trước Việt Nam và 2-1 trước Nepal – sẽ bị hủy bỏ.
Đáng chú ý, Liên đoàn Bóng đá châu Á (AFC) cũng đã phát đi thông điệp cứng rắn. Trong thông cáo ngày 27-10, AFC khẳng định “sẽ tuân thủ nghiêm kết luận của FIFA và áp dụng mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ tính liêm chính của các giải đấu châu lục”. AFC đồng thời bác bỏ tin đồn cho rằng Việt Nam là bên nộp đơn khiếu nại, qua đó củng cố quan điểm rằng vấn đề của Malaysia bắt nguồn từ chính nội bộ họ, không phải do “thế lực bên ngoài”.
Trước áp lực dư luận, FAM đã tạm đình chỉ chức vụ của Tổng thư ký Noor Azman Rahman và thành lập Ủy ban điều tra độc lập do cựu Chánh án Tòa án Tối cao Tun Md Raus Sharif đứng đầu. Tuy nhiên, giới quan sát quốc tế cho rằng đây chỉ là “biện pháp phòng vệ chính trị” nhằm giảm nhẹ hình phạt. Báo Anh The Guardian dẫn lời một chuyên gia luật thể thao tại Zurich nhận định: “Khi các tài liệu đã được làm giả và được FAM đệ trình chính thức lên FIFA, việc thành lập ủy ban sau sự việc không thay đổi bản chất vi phạm. FIFA sẽ xem đây là một hành vi gian lận có tổ chức.”
Trong nội bộ Malaysia, tình hình càng thêm rối ren khi Chủ tịch FAM Joehari Ayub đã từ chức hồi tháng 8, còn quyền điều hành thực tế thuộc về Hoàng tử Johor Tunku Ismail – người từng thúc đẩy mạnh mẽ chính sách chiêu mộ cầu thủ “di sản” để nâng tầm đội tuyển. Ông Tunku Ismail vẫn kiên quyết bảo vệ quan điểm rằng “mọi quy trình đều hợp pháp theo luật Malaysia”, song giới chức FIFA cho rằng “luật quốc gia không thể được viện dẫn để biện minh cho việc vi phạm quy chế quốc tế”.
Nguồn tin từ Kuala Lumpur cho biết Bộ Thanh niên và Thể thao Malaysia cũng đang chịu áp lực lớn khi các nhà tài trợ đe dọa xem xét lại hợp đồng. “Nếu FIFA xác nhận Malaysia cố tình gian lận, hậu quả sẽ không chỉ là án phạt tài chính mà còn là mất uy tín kéo dài nhiều năm,” nhật báo New Straits Times bình luận.
Một khả năng đang được xem xét tại FIFA là đình chỉ tạm thời FAM khỏi việc tham dự các kỳ họp và sự kiện quốc tế, tương tự trường hợp Indonesia năm 2015 hay Pakistan năm 2021 – khi chính phủ hoặc liên đoàn bị cáo buộc vi phạm nguyên tắc độc lập và minh bạch. Trong kịch bản xấu nhất, Malaysia có thể bị tước quyền đăng cai hoặc tham dự vòng loại Asian Cup 2027, đồng thời bị giám sát đặc biệt về nhân sự trong 2 năm.
Các chuyên gia nhận định, cách xử lý của FIFA lần này không chỉ nhắm vào Malaysia mà còn mang tính răn đe toàn khu vực. ESPN Asia bình luận: “Đây sẽ là bài kiểm tra thực sự cho tính minh bạch của bóng đá Đông Nam Á. Nếu FIFA nương tay, họ sẽ tạo tiền lệ nguy hiểm cho các liên đoàn khác đang có xu hướng ‘mở cửa nhập tịch’ để chạy đua thành tích.”
Đến ngày 30-10, mọi ánh mắt đang đổ dồn về trụ sở FIFA ở Zurich. Dù FAM vẫn hy vọng vào việc giảm nhẹ án phạt, phần lớn chuyên gia đều nhận định cơ hội thành công gần như bằng không. FIFA và AFC, trong bối cảnh dư luận quốc tế đòi hỏi kỷ luật nghiêm minh, nhiều khả năng sẽ không nương tay với Malaysia – coi đây là ví dụ điển hình cho việc bảo vệ sự trung thực và tính liêm chính của bóng đá toàn cầu.
