Khách đổ xô mua, cửa hàng "cháy hàng"
Vừa nghe thông tin về quy định mới, chị Đào (An Khánh, Hà Nội) vội vàng tìm mua ghế trẻ em cho cậu con trai 4 tuổi. Nhưng đi đến đâu, chị cũng chỉ thấy vài mẫu còn sót lại với mức giá đều trên 10 triệu đồng - cao hơn nhiều so với kỳ vọng.
Chủ cửa hàng phụ kiện ô tô nơi chị Đào tìm mua cho biết, số lượng khách hỏi mua ghế trẻ em trong ba ngày gần đây tăng gấp 3-4 lần so với trước khi quy định được truyền thông rộng rãi. “Trước đây, khách chủ yếu mua khi chuẩn bị sinh con hoặc sắm xe mới . Giờ thì nhiều gia đình muốn mua để… đón đầu quy định”, người này nói.
Chị Hoài Thu, chủ cửa hàng phụ kiện ô tô trực tuyến, cũng ghi nhận tình trạng tương tự. Theo chị, nhóm ghế phổ thông và tầm trung - vốn là phân khúc bán chạy nhất - đang biến động mạnh nhất. Những mẫu giá 2-4 triệu đồng đã tăng thêm vài trăm nghìn đến cả triệu đồng vì lượng đặt mua tăng đột biến. Phần lớn các mẫu này là sản phẩm nhập khẩu từ châu Á hoặc thương hiệu quốc tế sản xuất tại thị trường khu vực.
Một số mẫu ghế ngồi ô tô cho trẻ em đang có sự tăng giá trên thị trường. Ảnh: NVCC.
Ở phân khúc tầm trung (4-8 triệu đồng), nhiều mẫu có tính năng ISOFIX, chế độ ngả linh hoạt, sử dụng dài hạn… cũng bắt đầu khan hàng. Các thương hiệu từ Anh, Mỹ, Nhật ghi nhận số lượng đơn đặt tăng nhanh hơn nhiều so với dự báo.
Tình trạng thiếu hàng xuất hiện khi nhu cầu tăng nhanh, trong khi hàng nhập khẩu cần thời gian kiểm định - vận chuyển. “Nhiều mẫu tôi phải báo khách tạm hết, phải chờ vài tuần nữa có lô mới”, chị Thu nói.
Do phần lớn ghế trẻ em phải nhập khẩu nguyên chiếc , việc bổ sung hàng không thể diễn ra ngay lập tức. Một số hệ thống phân phối lớn cho biết đang đàm phán tăng lượng nhập, nhưng thời gian thông quan và kiểm định sản phẩm khiến nguồn cung không thể hồi phục nhanh.
Nhiều doanh nghiệp dự báo từ nay đến giữa năm 2026, thị trường có thể tiếp tục nóng. Một số mẫu ăn khách thậm chí có nguy cơ “sốt cục bộ” vì nguồn cung không kịp đáp ứng.
Kiểm tra tiêu chuẩn, lắp đúng hướng dẫn
Trao đổi với PV Tiền Phong , ông Chu Quang Thái - Phó Tổng Thư ký, Phó Trưởng ban Công nghệ, Hiệp hội Ô tô, Xe máy, Xe đạp Việt Nam (VAMOBA) - cho rằng việc trang bị ghế trẻ em là cần thiết cho an toàn của trẻ và sự an tâm của người lái. Các hãng ô tô, theo ông, cần nghiên cứu bổ sung thiết kế đai an toàn tháo rời hoặc nệm bó để hỗ trợ trẻ em, đồng thời tích hợp cảnh báo chống quên trẻ trên xe - bài học đau xót từng xảy ra ở nhiều nước.
Theo ông Thái, giai đoạn đầu nên coi ghế trẻ em hay thiết bị ISOFIX ( tiêu chuẩn quốc tế cho hệ thống điểm kết nối ghế ngồi ô tô trẻ em, sử dụng hai chốt kim loại cứng gắn trực tiếp vào khung xe, giúp cố định ghế một cách chắc chắn và an toàn hơn so với việc sử dụng dây đai an toàn truyền thống) là phụ kiện tùy chọn để giảm áp lực cho nhà sản xuất. Người dùng có thể lựa chọn thương hiệu phù hợp thay vì buộc phải theo tiêu chuẩn cứng nhắc.
Với các xe đang lưu hành, nhà sản xuất cần chủ động hỗ trợ kỹ thuật , hướng dẫn lắp đặt hoặc khuyến cáo sản phẩm an toàn phù hợp. “Chính sách ra thì doanh nghiệp có trách nhiệm đồng hành. Công nghệ hiện nay hoàn toàn có thể đáp ứng”, ông Thái nói.
Ông Chu Quang Thái - Phó Tổng Thư ký, Phó Trưởng ban Công nghệ VAMOBA. Ảnh: NVCC.
Ông Thái cũng đề xuất chỉ nên áp dụng bắt buộc với các tuyến đường tốc độ cao trên 60km/h. Với trẻ có người lớn đi kèm, có thể xem đây là tiện ích, khuyến khích thay vì ép buộc. Để xác định mức độ cần thiết, theo ông, cần có khảo sát số liệu về tai nạn liên quan đến việc không sử dụng ghế trẻ em để đưa ra quy định phù hợp theo độ tuổi và loại đường.
Ông Phạm Việt Cường - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu chính sách và Phòng chống chấn thương, Trường Đại học Y tế Công cộng - lưu ý người mua cần kiểm tra hạn sử dụng và tem tiêu chuẩn như R44, R129 hoặc QCVN 123:2024. Hàng cũ luôn tiềm ẩn rủi ro, đặc biệt nếu không qua kiểm định lại. Do đó người mua nên chọn nơi uy tín và kiểm tra cảm quan kỹ càng.
Trong khi đó, ông Dương Kim Tuấn - Phó Giám đốc Trung tâm nghiên cứu chính sách và phòng chống chấn thương - cho rằng lắp đặt đúng là yếu tố then chốt. Bài học tại Malaysia cho thấy trong 5.000 trường hợp khảo sát, có tới 95% lắp đặt sai, dẫn đến thiết bị không phát huy tác dụng. Xe cũ chỉ cần dùng dây đai cố định đúng cách cũng hoàn toàn đáp ứng yêu cầu an toàn.
