Bếp quê "triệu view"
Giữa khoảng sân ngập nắng, bếp củi đỏ lửa rừng rực, khói bay nghi ngút quyện cùng mùi thơm nồng nàn của cá nướng và lá mì. Rơ Châm H’Liên (SN 1989, làng Ó, xã Ia Sao, huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai) vừa cặm cụi nấu ăn, vừa tỉ mỉ căn chỉnh góc máy điện thoại, ghi lại từng thao tác một cách chỉn chu.
Những khoảnh khắc mộc mạc ấy khi được chia sẻ lên mạng xã hội đã hóa thành những đoạn clip triệu view, lan tỏa tinh hoa ẩm thực Jrai đến đông đảo người xem.
Thấy chúng tôi đến, chị nhanh tay gạt bớt tro tàn trên bếp, nở nụ cười hiền hậu: “May quá, vừa quay xong món này, để nguội là mời khách ăn thử luôn!”
Trong căn bếp gọn gàng mang đậm nét văn hóa Jrai, nơi bắp và lúa giống treo đầy trên vách gỗ, chị H’Liên chậm rãi kể về hành trình đưa hương vị núi rừng Tây Nguyên chạm đến trái tim hàng triệu người.
Chị Châm H’Liên vừa nấu ăn vừa tỉ mỉ đặt góc máy điện thoại, ghi lại từng thao tác để lan tỏa ẩm thực quê nhà.
Chị kể, năm lên 5 tuổi, chị rời làng lên Tp.Pleiku để đi học. Những năm tháng sống giữa nhịp sống hiện đại, nơi thức ăn nhanh, đồ hộp và khẩu vị người Kinh dần chiếm lĩnh bữa ăn, khiến chị ngày càng xa rời hương vị quen thuộc của quê nhà.
Lâu dần, trong những lần trở về thăm nhà, H’Liên bắt đầu cảm thấy “xa lạ” với chính mâm cơm mẹ nấu. Những món truyền thống như: cá đắng kho lá giang, canh lá mì, mắm ớt giã tay, cơm lam từng là ký ức tuổi thơ giờ bỗng trở nên khó ăn. Chị H’Liên nhớ lại: “Có bữa mình chẳng ăn nổi, món nào cũng thấy đắng, nồng, lạ miệng. Mẹ chỉ lặng im, nhưng mình biết bà buồn lắm".
Những clip đơn giản, mộc mạc của chị thu hút hàng triệu view ( Clip nhân vật cung cấp).
Chị kể tiếp, đến năm 16 tuổi, trở về với nơi sinh ra, chị như một mảnh ghép lạc lõng, không cảm nhận được sự kết nối với cội nguồn văn hóa của mình. Sự ảnh hưởng từ lối sống và ẩm thực thành thị đã khiến chị dần xa cách với những món ăn truyền thống, những phong tục tập quán của dân tộc mình.
Những món ăn dân dã đậm nét văn hóa của đồng bào Tây Nguyên.
Chị H’Liên chia sẻ: “Một thời gian sau, khi thấy nhiều bạn bè người dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên tự hào giới thiệu bản sắc của mình trên mạng xã hội, mình mới chợt nhận ra những món ăn từng khiến mình e ngại lại chính là nét đẹp độc đáo, là giá trị văn hóa sâu sắc của người Jrai. Từ đó, mình tự nhủ phải cố gắng mỗi ngày để góp phần lan tỏa ẩm thực Jrai đến với mọi miền Tổ quốc".
Từ nhận thức ấy, chị bắt đầu học lại cách mẹ nấu cá đắng, tự tay hái lá mì ngoài rẫy, nướng gà bằng ống tre, gói cơm trong lá dong. Không máy quay chuyên nghiệp, không kịch bản cầu kỳ, chỉ với một chiếc điện thoại cũ và gian bếp mộc mạc, chị đều đặn chia sẻ từng món ăn lên mạng xã hội bằng giọng nói giản dị, hình ảnh chân thực và tình yêu đậm sâu với quê hương.
Thật bất ngờ, những video mộc mạc ấy nhanh chóng được lan truyền rộng rãi. Hiện fanpage Facebook của chị đã có hơn 25.000 lượt theo dõi, nhiều clip chạm mốc triệu view, đưa ẩm thực Jrai đến gần hơn với cộng đồng mạng cả nước.
Những món ăn dân dã như lá mỳ, cà đắng của người Jrai được đông đảo người dân biết đến nhờ những clip giản dị, chân thật của chị H'Liên.
H’Liên tự hào: "Mình có thể tự tay ủ những ghè rượu thơm ngon, mang đậm chất của núi rừng Tây Nguyên và được người tiêu dùng đánh giá cao. Bình quân mỗi tháng, mình bán được từ 100-150 ghè rượu. Gần 10 năm qua, hàng ngàn ghè rượu của mình đã đến tay khách hàng ở khắp các tỉnh, thành trên cả nước".
Lan tỏa ẩm thực quê hương
Giữa nhịp sống hiện đại, đôi khi chính những điều mộc mạc nhất lại để lại dấu ấn sâu đậm nhất. Từ gian bếp nhỏ nơi làng Ó, những món ăn Jrai âm thầm lan tỏa đến hàng triệu người không bằng sự hào nhoáng, mà bằng tình cảm chân thành và bản sắc nguyên bản.
Với H’Liên, mỗi món ăn không đơn thuần là thứ để no lòng, mà là một phần hồn cốt của dân tộc Jrai. Đó là ký ức được truyền qua bàn tay người mẹ, người bà; là mùi khói bếp vương trên mái tóc; là vị ngọt từ rẫy nương và cả những câu chuyện thấm đẫm văn hóa chưa từng được viết thành lời.
Mỗi tháng chị H'Liên bán được hàng trăm ché rượu ghè cho khách hàng các tỉnh thành.
Anh Lê Văn Hoàng, sống tại Tp.Pleiku (tỉnh Gia Lai), chia sẻ: “Mình rất mê các clip của chị H’Liên. Cách chị nấu ăn tuy đơn giản, mộc mạc nhưng lại cực kỳ cuốn hút. Chỉ cần thấy chị nướng cơm lam trên bếp củi hay giã muối ớt chấm gà nướng thôi là đã thấy thèm rồi. Điều mình thích nhất chính là không khí trong video đậm chất Tây Nguyên, mà vẫn gần gũi như ở nhà.
Mỗi lần xem, mình có cảm giác như được trở về quê, nghe tiếng suối chảy, tiếng gió rì rào, tiếng cười rộn rã rất chân tình. Nhờ chị H’Liên, mình biết thêm nhiều món đặc sản Gia Lai mà trước đây chưa từng nghe tới. Với mình, đây không chỉ là những clip nấu ăn, mà còn là cách truyền cảm hứng và gìn giữ văn hóa truyền thống rất đáng trân quý".
Trao đổi với chúng tôi, chị Phan Thị Khuyên, nguyên cán bộ Văn hóa Thông tin xã Ia Sao (huyện Ia Grai), cho biết: “Chúng tôi rất vui mừng và tự hào khi hình ảnh Gia Lai, đặc biệt là nét đẹp ẩm thực truyền thống, được lan tỏa mạnh mẽ qua các nền tảng mạng xã hội.
Những clip triệu view do bạn H’Liên thực hiện không chỉ giới thiệu các món đặc sản như: cà đắng, lá mì, cơm lam, gà nướng… mà còn khéo léo lồng ghép không gian sống, con người và phong cách sinh hoạt đậm chất Tây Nguyên".
“Đây là cách quảng bá du lịch và văn hóa địa phương rất tự nhiên, gần gũi mà vẫn mang hơi thở hiện đại. Chúng tôi đánh giá cao nỗ lực của bạn ấy và hy vọng sẽ có thêm nhiều bạn trẻ cùng chung tay gìn giữ, phát huy bản sắc quê hương bằng sự sáng tạo và nhiệt huyết như vậy".
