Bộ Nông nghiệp và Môi trường (Bộ NN-MT) vừa công bố dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai 2024 để lấy ý kiến góp ý. Trong đó, Bộ này đề xuất bổ sung 2 trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.
Thứ nhất , thu hồi đất để thực hiện các dự án có yêu cầu đặc thù về địa điểm đầu tư; dự án đầu tư xây dựng khẩn cấp, cấp bách phục vụ cho nhiệm vụ chính trị, đối ngoại; dự án trong khu thương mại tự do, trung tâm tài chính quốc tế; dự án logistic; dự án hỗn hợp dân cư, đô thị, du lịch dịch vụ thương mại, văn hóa, thể thao, công nghiệp văn hóa và các dự án phát triển kinh tế - xã hội khác do HĐND cấp tỉnh quyết định phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương.
Thứ hai , trường hợp sử dụng đất để thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất nhưng hết thời hạn (kể cả gia hạn) vẫn chưa thoả thuận xong.
Nếu chủ đầu tư đã thoả thuận được trên 75% diện tích đất hoặc đã thỏa thuận được với trên 75% số lượng người sử dụng đất trong phạm vi thực hiện dự án thì Nhà nước thu hồi phần diện tích đất còn lại để giao đất, cho thuê đất cho chủ đầu tư.
Bộ NN-MT đề xuất bổ sung 2 trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.
Theo Bộ NN-MT, việc bổ sung quy định nêu trên để thể chế nội dung sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 18-NQ/TW do Đảng ủy Chính phủ đề xuất được Ban Chấp hành Trung ương thông qua tại Nghị quyết số 69-NQ/TW: “Nghiên cứu, xem xét mở rộng các trường hợp thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng phù hợp với tình hình thực tiễn”.
Bộ NN-MT cho biết, thực tế có nhiều dự án sử dụng đất (các dự án chỉnh trang đô thị, dự án hỗn hợp đa mục tiêu, khu thương mại tự do, trung tâm tài chính quốc tế, logistic, du lịch, dịch vụ thương mại, văn hóa, thể thao...) với quy mô diện tích lớn, mang tính động lực thúc đẩy phát triển của địa phương, đóng góp nguồn thu lớn cho ngân sách nhà nước nhưng hiện chưa có quy định thu hồi đất, gây khó khăn cho quá trình tiếp cận đất đai và triển khai dự án.
Tuy nhiên, Điều 79 Luật Đất đai 2024 chưa có quy định về thu hồi đất để thực hiện dự án có yêu cầu đặc thù về địa điểm đầu tư, dự án đầu tư xây dựng khẩn cấp, cấp bách phục vụ cho nhiệm vụ chính trị, đối ngoại, dự án trong khu thương mại tự do, trung tâm tài chính quốc tế, dự án logistic, du lịch, dịch vụ thương mại, công nghiệp văn hóa...; chưa có quy định về thu hồi đất đối với trường hợp nhà đầu tư không thỏa thuận đất phần diện tích đất còn lại.
Do đó dẫn đến khó khăn, vướng mắc khi cần mặt bằng để thực hiện các dự án khẩn cấp, cấp bách; gây khó khăn đối với dự án thực hiện theo cơ chế thỏa thuận nhận chuyển quyền sử dụng nhưng có một phần nhỏ diện tích mà nhà đầu tư không thỏa thuận đến tình trạng "dự án treo", gây lãng phí nguồn lực đất đai, làm chậm tiến độ đầu tư. Vì vậy, cần bổ sung quy định này vào Điều 79 Luật Đất đai 2024 để thực hiện.
