Bộ Tài chính đã xây dựng dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về việc tháo gỡ, xử lý vướng mắc liên quan đến tính tiền sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân khi chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở.
HoREA đã có ý kiến tham gia thẩm định dự thảo này. Theo đó, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) - kiến nghị cần điều chỉnh theo hướng giảm so với dự thảo.
Cụ thể, ông đề xuất tỷ lệ thu đối với diện tích đất trong hạn mức giao đất ở chỉ nên ở mức 20% tiền sử dụng đất và đối với diện tích vượt hạn mức giao đất ở là 30%, thay vì mức 30% và 50% như dự thảo hiện nay. Theo ông Châu, mức đề xuất này vừa hợp lý vừa nhẹ gánh tài chính hơn cho người dân khi thực hiện thủ tục chuyển đổi.
Đối với quy định về phạm vi áp dụng, mức thu nói trên chỉ tính duy nhất một lần cho một hộ gia đình hoặc cá nhân, ngoại trừ trường hợp người sử dụng đất xin chuyển đổi nốt phần diện tích còn lại trong cùng thửa đất đã được chuyển mục đích một phần trước đó.
HoREA đề xuất giảm tiền sử dụng đất khi chuyển đổi đất vườn lên đất ở.
Khi đó, việc thu tiền sử dụng đất ở lần chuyển đổi tiếp theo sẽ phải căn cứ theo các quy định chung tại Nghị định của Chính phủ về tiền sử dụng đất và tiền thuê đất, bảo đảm sự minh bạch, thống nhất trong thực thi.
Ông Châu nhấn mạnh, quy định với tỷ lệ 20% - 30% không chỉ giảm áp lực tài chính, mà còn mang lại sự đồng bộ trong quá trình áp dụng ở phạm vi toàn quốc. Việc này sẽ giúp các địa phương thuận tiện hơn khi triển khai, đồng thời đảm bảo tính “công bằng và hợp tình hợp lý”.
Ông ví dụ, cách áp dụng mức tỷ lệ phần trăm này tương tự như cơ chế “thuế suất %” trong Luật Thuế hiện hành, vốn đang được áp dụng chung thống nhất trên cả nước, tránh sự chênh lệch giữa các địa phương.
Ngoài ra, ông Châu còn đưa ra kiến nghị quan trọng: xem xét miễn tiền sử dụng đất đối với phần diện tích chuyển mục đích trong hạn mức giao đất ở. Lý do là nhiều hộ gia đình ở cả nông thôn lẫn đô thị, đặc biệt tại các vùng quê, vốn thừa kế lại đất thổ cư có sẵn từ nhiều đời.
Trên cùng thửa đất thường tồn tại nhà ở cùng với vườn, ao, chuồng hoặc cây lâu năm, được duy trì và trao truyền qua nhiều thế hệ. Việc miễn nghĩa vụ tài chính cho nhóm đối tượng này, theo ông, sẽ vừa hợp lý về mặt thực tế vừa mang ý nghĩa nhân văn, hỗ trợ người dân giữ gìn quỹ đất truyền thống gia đình.
Bên cạnh đó, HoREA cũng đề nghị sửa đổi quy định đối với diện tích đất chuyển mục đích sử dụng “vượt hạn mức” giao đất ở tại địa phương.
Theo đó, đối với “diện tích đất vượt hạn mức giao đất ở tại địa phương tối đa không quá 2.000 m²” và đối với “diện tích đất vượt hạn mức giao đất ở tại địa phương quá 2.000 m²”, thay thế quy định đối với “diện tích đất vượt hạn mức giao đất ở tại địa phương tối đa không quá 500 m²” và đối với “diện tích đất vượt hạn mức giao đất ở tại địa phương quá 500 m²”.
Theo dự thảo, trường hợp chuyển mục đích từ đất có nguồn gốc là đất vườn, ao, đất nông nghiệp trong cùng thửa đất có đất ở thuộc khu dân cư sang đất ở, UBND cấp tỉnh sẽ trình HĐND cùng cấp quyết định mức thu tiền sử dụng đất.
Với diện tích đất trong hạn mức giao đất ở, mức thu tối thiểu là 30% tiền sử dụng đất. Nếu diện tích vượt hạn mức giao đất ở thì mức thu sẽ cao hơn: tối thiểu 50% đối với diện tích vượt hạn mức nhưng không quá 500 m²; và 100% đối với phần diện tích vượt quá 500 m².
