Doanh nghiệp cho rằng, cần có chính sách đặc thù để hỗ trợ doanh nghiệp phát triển. Ảnh: Như Ý
Cần chính sách đặt hàng cho doanh nghiệp lớn
Chủ tịch Tập đoàn Hoà Phát, ông Trần Đình Long cho biết, việc thời gian qua Hoa Kỳ áp thuế đối ứng với Việt Nam đã tạo ra tác động với thị trường chứng khoán Việt Nam và các doanh nghiệp nói chung. Dù Hoa Kỳ đã tạm hoãn áp thuế 90 ngày nhưng với tình hình thế giới biến động như hiện nay, sẽ không biết ra sao. Với Hoà Phát, tinh thần là luôn chuẩn bị tốt, bài bản và rất cẩn trọng.
Theo ông Long, lãnh đạo công ty đã bàn bạc, trao đổi và đặt mục tiêu 170.000 tỷ doanh thu, tăng khoảng 21% so với thực hiện năm ngoái, và 15.000 tỷ lợi nhuận sau thuế. Đây cũng là mức đặt ra cao nhất từ trước tới nay của doanh nghiệp nhưng cũng là mục tiêu để phấn đấu và tập đoàn không điều chỉnh gì, vẫn làm bình thường dù mức tăng trưởng và lợi nhuận mỗi quý từ nay đến cuối năm rất cao, phải đạt hơn 4.000 tỷ đồng/quý.
Về việc làm sao đạt được mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm 2025, chia sẻ với PV Tiền Phong, ông Long cho rằng, tin rất mừng với các doanh nghiệp hiện nay chính là Thủ tướng Chính phủ đã khẳng định kinh tế tư nhân là động lực chính và quan trọng nhất của nền kinh tế. Để doanh nghiệp tư nhân phát triển mạnh mẽ, tham gia vào các dự án lớn của đất nước, cần có các cơ chế ưu tiên. Như ở Hàn Quốc những năm 1960, Chính phủ nước này có chính sách rất rõ ràng trong việc nuôi dưỡng, đặt hàng doanh nghiệp trong nước những đơn hàng lớn. Nhờ những chính sách này, Hàn Quốc đã có những tập đoàn toàn cầu. Với Việt Nam, để phát triển kinh tế trong thời gian tới, cần học theo mô hình của Hàn Quốc để xây dựng các “sếu đầu đàn” thông qua đặt đơn hàng lớn. “Cơ bản vẫn phải là đặt hàng. Đây là gốc của mọi vấn đề. Muốn nuôi dưỡng doanh nghiệp lớn, đây là con đường duy nhất”, ông Long nói.
PGS. TS Nguyễn Văn Việt, Chủ tịch Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam (VBA) chia sẻ tại hội thảo.
Cần có cơ chế ưu đãi thuế phù hợp
Chia sẻ tại Hội thảo với chủ đề “Hỗ trợ tăng trưởng kinh tế - Góc nhìn từ doanh nghiệp chịu thuế tiêu thụ đặc biệt” do báo Nhân dân tổ chức ngày 22/4, PGS. TS Nguyễn Văn Việt, Chủ tịch Hiệp hội Bia-Rượu-Nước giải khát Việt Nam (VBA) cho biết, hiện cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp chịu thuế tiêu thụ đặc biệt như ngành bia, rượu, đang phải đối mặt với những áp lực không nhỏ. Các doanh nghiệp này không chỉ chịu tác động nặng nề từ hệ quả kéo dài của đại dịch Covid-19 mà còn phải thích nghi với những thay đổi lớn về cơ chế chính sách thuế và các quy định khác như Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia và Nghị định 100.
Theo ông Việt, hiện trên 20 lĩnh vực hoạt động của các ngành kinh tế, từ du lịch, giao thông vận tải đến mía, đường… đều liên quan ngành đồ uống. Việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với bia, đồ uống có tác động đặc biệt tới ngành bia, rượu, nước giải khát. Trước đây, Bộ Tài chính đã từng điều chỉnh tăng thuế 4 lần, nhưng mỗi lần tăng đều chỉ tăng từ 5 - 10%. Giai đoạn này, các doanh nghiệp dù gặp khó khăn nhưng trong Dự thảo Luật thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) đang trình Quốc hội đề xuất phương án 2 - tăng thuế tiêu thụ đặc biệt từ 65% lên 80%, tức là tăng 15%/lần. “Đây là con số tăng thuế sốc khiến các doanh nghiệp của ngành đồ uống, đặc biệt là ngành bia, rượu quan ngại lo lắng”, ông Việt nói.
Ông Việt kiến nghị, với ngành bia, rượu, đề xuất lùi hiệu lực tăng thuế tiêu thụ đặc biệt tới năm 2028; tăng thuế 5%/năm trong 5 năm. Với ngành nước giải khát, chưa nên bổ sung mặt hàng giải khát có đường vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Ông Nguyễn Thanh Phúc, Giám đốc Quan hệ đối ngoại Heineken Việt Nam cũng cho biết, với định hướng đầu tư lâu dài tại Việt Nam, Heineken góp phần vào hai động lực tăng trưởng then chốt của nền kinh tế ở hai khía cạnh: tiêu dùng nội địa và đầu tư tư nhân (bao gồm đầu tư nước ngoài FDI). Theo ông Phúc, bối cảnh căng thẳng thương mại toàn cầu đang diễn biến hết sức phức tạp và khó lường. Trong khi đó, doanh nghiệp và người dân vẫn đang phải xoay xở với chi phí sản xuất gia tăng, sức mua suy yếu và mức độ bất định cao trên thị trường. Ở chiều tích cực, Chính phủ đã thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng GDP đạt 8% vào năm 2025 và 2 con số trong các năm tiếp theo, thông qua một loạt giải pháp hỗ trợ đáng ghi nhận.
Ông cũng kiến nghị, tạm thời hoãn việc thông qua nội dung tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với sản phẩm bia tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, và lùi thời điểm xem xét sang năm 2027 nhằm tạo điều kiện để doanh nghiệp thích ứng với các biến động bên ngoài, ổn định hoạt động sản xuất - kinh doanh.
Cần cơ chế tiếp sức doanh nghiệp
Chia sẻ với PV Tiền Phong, ông Nguyễn Vân, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Công nghiệp hỗ trợ TP Hà Nội (HANSIBA) cho rằng, hỗ trợ doanh nghiệp thông qua các chính sách hiệu quả sẽ là “chìa khóa” then chốt, không chỉ giúp tăng khả năng hấp thụ vốn cho doanh nghiệp mà còn giúp doanh nghiệp Việt Nam từng bước làm chủ công nghệ lõi, tiến sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu, giúp doanh nghiệp đóng góp cho sự nghiệp xây dựng kinh tế đất nước trong kỷ nguyên mới, đạt mục tiêu tăng trưởng 8% đề ra.
Theo ông Nguyễn Vân, đội ngũ doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam, trong đó có các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp, cung ứng linh kiện, sản phẩm công nghiệp hỗ trợ đang thiếu và yếu nguồn lực, nội tại, nội sinh. Trong đó, vấn đề quan trọng là tiếp cận đổi mới khoa công nghệ, nâng cao năng lực sản xuất của chính từng doanh nghiệp. Những vấn đề quan trọng khác như định hướng xuất khẩu, tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, nguồn vốn tài chính, đất đai , hạ tầng đủ điều kiện để sản xuất đều còn thiếu.
“Qua nhiều năm đồng hành, hỗ trợ với hàng trăm doanh nghiệp hội viên, HANSIBA cùng nhiều hiệp hội đã đề xuất tới các cơ quan Trung ương cùng các cấp chính quyền Thủ đô Hà Nội quan tâm, điều chỉnh thay đổi các chính sách về thuế. Vấn đề này Nhà nước đã làm rất kịp thời và quyết liệt trong thời gian vừa qua. Tuy nhiên với những biến động mang tính chất toàn cầu, ảnh hưởng lớn đến cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam. Hiệp hội chúng tôi đề xuất cần xây dựng về chính sách ưu đãi về thuế, hỗ trợ khối doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp tư nhân của Việt Nam sẽ được dài hơn. Ví dụ như giảm thuế giá trị gia tăng VAT 2%, sẽ áp dụng kéo dài đến hết năm 2026. Tiếp tục miễn, giảm, tạm chưa thu tiền thuế đất cho các đơn vị có nhà máy, tổ hợp sản xuất tại các khu, cụm công nghiệp. Đặc biệt là đối với các công ty thực thi tốt Net Zero trong hoạt động sản xuất kinh doanh”, ông Nguyễn Vân chia sẻ.
PGS. TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam.
“Tăng trưởng 2 con số đòi hỏi thay đổi cấu trúc nền kinh tế. Đây là vấn đề then chốt và sẽ còn đối mặt với rất nhiều khó khăn và đòi hỏi chúng ta phải dồn lực đặc biệt cho khu vực kinh tế tư nhân. Phải coi doanh nghiệp như một thứ tài sản quý của quốc gia”.
PGS. TS Trần Đình Thiên,
nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam
Phó Chủ tịch HANSIBA cũng cho rằng, một yếu tố quan trọng nữa là phải xây dựng chặt chẽ hơn chuỗi giá trị cung ứng, bởi chuỗi giá trị cung ứng bị đứt gãy sẽ ảnh hưởng rất xấu đến sự phát triển của các doanh nghiệp. Các hoạt động thúc đẩy hợp tác quốc tế thông qua những hội thảo, triển lãm, hội chợ quy mô sẽ giúp thúc đẩy và hỗ trợ doanh nghiệp, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, đặc biệt khu vực kinh tế tư nhân.
Theo PGS. TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, để bảo đảm mục tiêu tăng trưởng 2 con số, Việt Nam cần xem xét cơ sở để “đảo ngược động lực tăng trưởng”. Trong đó, cần đặt ra cách tiếp cận “khác thường”, đặt vai trò của khối doanh nghiệp Việt Nam vào vị trí trung tâm của động lực phát triển. Theo ông Thiên, căn cứ vào việc số lượng doanh nghiệp Việt Nam rút khỏi thị trường ngày càng gia tăng theo thời gian, có thể nhận định, môi trường kinh doanh hiện nay đang có rất nhiều vấn đề nội tại. Nền kinh tế Việt Nam đang tồn tại một số nghịch lý như hiện tượng GDP tăng trưởng cao nhưng lạm phát thấp “bền vững”, lãi suất lại quá cao; nền kinh tế dồi dào tiền nhưng doanh nghiệp lại “khát” vốn...
Từ thực tế trên, ông Thiên nhận định, tới đây, Việt Nam phải thay đổi cấu trúc phát triển để có thể bảo đảm đạt được mục tiêu tăng trưởng 2 con số một cách bền vững; trong đó doanh nghiệp Việt Nam phải “trở thành chủ lực đích thực của phát triển kinh tế”.
