"Tham nhũng là hạt ngô thì lãng phí là bắp ngô"
Sáng 5/11, Quốc hội thảo luận ở tổ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng cùng một số nội dung quan trọng khác.
Đại biểu Phan Xuân Dũng (Khánh Hòa) đánh giá, công tác phòng chống tham nhũng đã được Đảng, Nhà nước tiến hành rất mạnh mẽ trong thời gian qua, đặc biệt là nhiệm kỳ vừa rồi.
Đại biểu Phan Xuân Dũng.
Theo ông Dũng, cùng với phòng chống tham nhũng, cần đẩy mạnh phòng chống lãng phí, vì “tham nhũng là hạt ngô thì lãng phí là bắp ngô”, lãng phí hiện rất lớn, đòi hỏi phải có giải pháp mạnh mẽ. Đơn cử, hiện nay tiến hành sắp xếp lại, tài sản vật chất, trụ sở dôi dư nhiều, do đó cần có giải pháp để sử dụng hiệu quả, tránh lãng phí.
Với vấn đề kê khai tài sản, đại biểu Phan Xuân Dũng dẫn chứng, ở một số quốc gia, lương và thu nhập là rất khác nhau. “Vậy bây giờ chúng ta yêu cầu kê khai tài sản, thì kê khai thế nào? Ví dụ có người lương chỉ khoảng 16 triệu đồng/tháng, nhưng làm thêm các thứ thu nhập lên đến 50-60 triệu đồng/tháng”, ông Dũng đặt vấn đề.
Cũng theo đại biểu, do thu nhập và lương khác nhau, nên có quốc gia yêu cầu kê khai hết tài sản, nhưng không quá chi tiết về nguồn gốc thu nhập. Về sau, nếu vượt quá tài sản đã kê khai thì họ bắt đầu tính. Do đó, vấn đề kê khai tài sản cần tham khảo kinh nghiệm của các quốc gia khác.
Điều tra cả tài sản của những người có liên quan
Liên quan đến kê khai tài sản, đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cho rằng, chúng ta quy định hàng năm phải kê khai và kê khai tài sản bổ sung. Nếu như phát sinh tài sản bổ sung tăng lên 1 tỷ đồng thì phải xác minh. Tuy nhiên, có nhất thiết là cứ tăng lên 1 tỷ đồng thì phải xác minh hay không?
Đại biểu Hoàng Văn Cường. Ảnh: Như Ý.
Theo đại biểu, quan trọng nhất là kê khai như thế nào, có giải trình rõ tài sản phát sinh hay không? Nếu đã kê khai, có bằng chứng, có minh chứng đầy đủ thì không có gì phải xác minh.
“Người ta chỉ rõ rằng, bán tài sản này, bán những cái thứ kia thì việc gì phải phải xác minh nữa”, ông Cường lý giải và đề nghị, chỉ xác minh khi nào kê khai không trung thực hoặc có dấu hiệu gian dối, có tố cáo.
Bên cạnh đó, ông Hoàng Văn Cường cũng đề nghị hàng năm phải xác minh một số người. Ở các địa phương, có nơi bốc thăm xác minh mang tính chất “may rủi”. Như vậy, rõ ràng chống tham nhũng là may rủi? Do đó, hằng năm phải xác minh và nên đưa ra một con số là xác minh 20%. Cứ 5 năm quay vòng một lần, như vậy người nào cũng phải xác minh.
“Việc xác minh là chuyện rất bình thường. Xác minh không phải là một cái gì xấu. Trừ trường hợp có dấu hiệu phải điều tra bất thường. Anh vừa xác minh rồi, nhưng có dấu hiệu bất thường thì xác minh lại 2 hay 3 lần”, đại biểu nói.
Về thu hồi tài sản tham nhũng, đại biểu cho hay, người tham nhũng thường tìm cách tẩu tán, phân tán tài sản cho con, em, cho những người thân trong gia đình.
“Luật phòng chống tham nhũng phải đưa ra quy định trường hợp đã bị truy tố về tội tham nhũng, làm thất thoát tài sản thì trong quá trình thu hồi tài sản phải điều tra, không chỉ riêng tài sản cá nhân mà còn điều tra cả tài sản của những người có liên quan để phòng tránh tẩu tán. Như thế mới đảm bảo tính răn đe, mạnh mẽ hơn trong công tác thu hồi tài sản tham nhũng”, đại biểu đề xuất.
Đánh thuế với tài sản “bất minh”?
Đề cập đến nội dung này, đại biểu Nguyễn Mạnh Cường - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp - cho rằng, dự thảo luật cần xử lý được những vấn đề đặt ra như tài sản không giải trình được nguồn gốc (tài sản bất minh).
Tuy nhiên, qua thảo luận, chưa nhận thấy có phương án nào “quá bán” để có giải pháp cho nội dung trên. Cũng có ý kiến, đối với khối tài sản “bất minh” thì phải đánh thuế, song đây cũng chỉ là một phương án.
Đại biểu Nguyễn Mạnh Cường. Ảnh: Như Ý.
Điểm đáng chú ý khác, dự thảo luật sửa đổi theo hướng mở rộng phạm vi đối tượng có nghĩa vụ kê khai tài sản thu nhập trong các doanh nghiệp nhà nước, từ “doanh nghiệp nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ” thành “doanh nghiệp nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có quyền biểu quyết”.
Nhấn mạnh quy định này phù hợp với tình hình hiện nay, đại biểu Nguyễn Mạnh Cường dẫn ví dụ, hiện chúng ta có 4 ngân hàng lớn (Argribank, Vietcombank, Viettinbank, BIDV), trong đó chỉ có Argribank là 100% vốn Nhà nước. Như vậy, chỉ có những người công tác tại đây mới phải kê khai tài sản thu nhập. Tiến tới nhà băng này cũng cổ phần hóa, nên theo đại biểu, tương lai sẽ rất ít doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước.
