Võ sĩ lừng danh Muhammad Ali (1942-2016) từng góp phần vào phong trào phản chiến ở Mỹ, chống chiến tranh xâm lược Việt Nam. Huyền thoại võ thuật - khi đó có tầm ảnh hưởng rất lớn trên truyền thông - từ chối ký tên vào tấm thẻ nghĩa vụ quân sự, kiên quyết không tham gia lực lượng chiến đấu tại Việt Nam. Tấm thẻ này là một trong những kỷ vật của Muhammad Ali được lưu giữ trong bảo tàng và vừa được đưa ra bán đấu giá tại Mỹ với giá ước tính lên tới 4 triệu USD.
Ngày 28/4/1967, khi Mỹ đang tham chiến tại Việt Nam, Muhammad Ali từ chối nhập ngũ. Ông nói rằng: “Tôi chẳng có thù oán gì với người Việt Nam. T ại sao lại yêu cầu tôi khoác lên mình bộ quân phục, đi hơn 10.000 dặm từ quê hương để ném bom và bắn vào những người ở Việt Nam, trong khi những người da đen ở Louisville – quê tôi – lại bị đối xử tệ bạc và bị tước đoạt những quyền con người cơ bản nhất?" .
Muhammad Ali từ chối tham gia lực lượng xâm lược Việt Nam.
Sau hành động đó, Muhammad Ali bị trừng phạt. Ông bị kết tội trốn nghĩa vụ quân sự, bị tước đai vô địch hạng nặng thế giới và cấm thi đấu quyền Anh.
Tấm thẻ nghĩa vụ quân sự của Ali được rao bán ghi tên khai sinh của ông là Cassius Marcellus Clay Jr., tuy nhiên tên đệm bị ghi sai thành “Marsellus”. Sau khi cải đạo sang đạo Hồi, ông đổi tên thành Muhammad Ali, và tấm thẻ được ký xác nhận bởi chủ tịch hội đồng tuyển quân địa phương ở Louisville.
Ngày 20/6/1967, Ali bị kết tội trốn nghĩa vụ quân sự, bị tuyên án 5 năm tù, phạt 10.000 USD và bị cấm thi đấu quyền Anh trong 3 năm. Ông không phải vào tù khi vụ án đang được kháng cáo và trở lại sàn đấu vào ngày 26/10/1970, hạ knock-out Jerry Quarry ở hiệp thứ ba tại Atlanta.
Ngày 8/3/1971, Ali thượng đài với Joe Frazier trong “Trận đấu thế kỷ” và thua sau 15 hiệp – thất bại đầu tiên trong sự nghiệp quyền Anh chuyên nghiệp của ông. Ngày 28/6 cùng năm, Tòa án Tối cao Mỹ đã hủy bỏ bản án kết tội ông trốn nghĩa vụ quân sự.
Tấm thẻ nghĩa vụ quân sự của Muhammad Ali đang được rao bán
Chiến thắng của Ali trước Tòa án Tối cao là cột mốc lớn của phong trào phản chiến. Từ đó, di sản của ông không chỉ là vinh quang trên võ đài mà còn là biểu tượng công lý xã hội. Con gái ông, Rasheda Ali Walsh, phát biểu qua thông cáo của Christie's: “Việc được nhắc nhở về thông điệp dũng khí và niềm tin của cha tôi chưa bao giờ quan trọng hơn bây giờ, và việc bán tấm thẻ nghĩa vụ quân sự của ông tại Christie's là cách mạnh mẽ để chia sẻ di sản đó với thế giới”.
Tấm thẻ hiện đang được trưng bày tại Trung tâm Rockefeller ở New York. Một chuyên gia của Christie's nói: “Đây là hiện vật độc nhất vô nhị gắn liền với một sự kiện lịch sử quan trọng, có sức ảnh hưởng lớn trong văn hóa đại chúng của chúng ta. Đây là lần đầu tiên giới sưu tầm có cơ hội sở hữu một tài liệu riêng tư và có giá trị như vậy liên quan đến một trong những nhân vật vĩ đại nhất thế kỷ XX”.
Huyền thoại boxing Muhammad Ali đã qua đời năm 2016 ở tuổi 74. Ông được xem là một trong những ngôi sao thể thao vĩ đại nhất mọi thời đại, với khoảng 100.000 người xuống đường ở bang Kentucky – quê hương ông – để tiễn đưa linh cữu gần một thập kỷ trước.
Mức giá khởi điểm trên trang web của Christie's là 2,24 triệu bảng (tương đương 3 triệu USD). Muhammad Ali, người từng đánh bại George Foreman trong trận “Rumble in the Jungle”, được biết đến không chỉ bởi tài năng trên sàn đấu mà còn vì lập trường phản chiến và đấu tranh vì công bằng xã hội.
Ali – ba lần vô địch thế giới – thường được xem là võ sĩ hạng nặng vĩ đại nhất mọi thời, được BBC vinh danh là Nhân vật thể thao của thế kỷ và Sports Illustrated trao danh hiệu Vận động viên của thế kỷ.
Hai trận đấu huyền thoại của ông – “Trận chiến của thế kỷ” với Joe Frazier và “Rumble in the Jungle” với George Foreman – đã được hàng triệu người theo dõi và đi vào huyền thoại quyền anh. Hiện còn một tuần nữa để các nhà sưu tầm gửi giá thầu, với điều kiện mức khởi điểm 2,24 triệu bảng được đáp ứng.
