Ngày 2-8, tại TPHCM, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì h ội nghị hội đồng điều phối vùng Đông Nam bộ lần thứ 6 và b an c hỉ đạo thực hiện Nghị quyết số 98/2023 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù phát triển TPHCM lần thứ 4.
Rà soát quy hoạch
Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhìn nhận, cuộc cách mạng về tinh gọn bộ máy, với tính chất xoay chuyển tình thế, chuyển đổi trạng thái, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới. Cuộc cách mạng này đã làm thay đổi không gian phát triển của vùng Đông Nam bộ, khi giảm đơn vị hành chính cấp tỉnh còn 3 tỉnh, thành, nhưng diện tích và dân số được mở rộng thêm khi Tây Ninh và Long An sáp nhập.
Về nhiệm vụ trong thời gian tới, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ rõ 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm mà TPHCM và các địa phương trong vùng Đông Nam bộ cần khẩn trương triển khai.
Thứ nhất là hoàn thiện thể chế. Cần rà soát để bổ sung, sửa đổi hoặc bãi bỏ những quy định không còn phù hợp, tạo điều kiện kiến tạo phát triển và phục vụ nhân dân. Việc hoàn thiện thể chế phải dựa trên đề xuất thực tiễn từ địa phương và bộ, ngành; Bộ Tài chính phối hợp Văn phòng Chính phủ tổng hợp, trình Quốc hội trong kỳ họp cuối năm. Mục tiêu là đơn giản hóa thủ tục, phân cấp mạnh mẽ hơn và giảm chi phí tuân thủ cho người dân, doanh nghiệp.
Thứ hai là công tác quy hoạch. Cần rà soát, tích hợp lại quy hoạch vùng Đông Nam bộ một cách khoa học, thực tiễn và có tính kiến tạo, không chỉ là phép cộng cơ học giữa các quy hoạch hiện có. TPHCM không còn là không gian phát triển đơn lẻ mà cần tính đến kết nối với các địa phương trong khu vực. Việc tích hợp quy hoạch cần khẩn trương, phù hợp với tầm nhìn phát triển mới.
Thứ ba là huy động nguồn lực. Sau khi có thể chế và quy hoạch, cần tập trung triển khai các dự án bằng nguồn lực tổng hợp. Trong đó, đầu tư công đóng vai trò dẫn dắt, kích hoạt nguồn lực tư nhân và FDI, thúc đẩy hợp tác công – tư. Nguồn lực phải được huy động hợp pháp, hiệu quả để hiện thực hóa các mục tiêu phát triển.
Thứ tư là nguồn nhân lực và quản trị. Cần đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đủ năng lực triển khai các ý tưởng mới. Song song đó, hoàn thiện cơ chế quản trị hiện đại, thông minh, phù hợp với mô hình phát triển mới.
Thứ năm là cơ chế phối hợp. Các địa phương trong vùng cần phối hợp chặt chẽ với nhau và với các bộ, ngành theo hướng nhịp nhàng, hiệu quả, thông minh. Đây là yếu tố then chốt để vùng Đông Nam bộ phát triển nhanh, bền vững và góp phần đưa đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới – giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng.
Tập trung cho các dự án trọng điểm vùng
Với TPHCM, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá, thành phố đã triển khai 36/44 cơ chế đặc thù trong Nghị quyết 98, bước đầu mang lại hiệu quả tích cực. Thủ tướng yêu cầu tiếp tục rà soát, điều chỉnh linh hoạt, mở rộng cơ chế phù hợp và mạnh dạn gỡ vướng, đặc biệt với các dự án trọng điểm như chống ngập, đường cao tốc TPHCM – Mộc Bài, Vành đai 4…
Thành phố cần phát huy vai trò đầu tàu, đi đầu trong năm lĩnh vực: chuyển đổi số, công nghiệp công nghệ cao, tài chính – dịch vụ – du lịch, phát triển nhân lực chất lượng cao và an sinh xã hội. Thủ tướng nhấn mạnh: " c ơ chế đã thông, nhận thức đã chín, hành động phải quyết liệt và hiệu quả hơn".
Thủ tướng kỳ vọng TPHCM đạt tăng trưởng cả năm 8,5%, riêng 6 tháng cuối năm là 10,3%, tạo đà tái cấu trúc nền kinh tế, thu hút FDI, giữ ổn định vĩ mô và trật tự xã hội. Đồng thời, thành phố cần phát triển văn hóa, công nghiệp giải trí, nâng cao chất lượng sống và khẳng định vị thế trung tâm khu vực – quốc tế.
Với vùng Đông Nam bộ, Thủ tướng yêu cầu khẩn trương kiện toàn bộ máy điều hành vùng theo đơn vị hành chính mới, rà soát quy hoạch, xây dựng nghị quyết phát triển vùng nếu cần. Cơ chế chính sách phải phù hợp đặc thù từng địa phương, phát huy lợi thế của vùng.
Trong đó, một số dự án trọng điểm cần tập trung gồm: Trung tâm tài chính quốc tế tại TPHCM (với trách nhiệm chung của cả nước), v ành đai 4, c ảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, s ân bay Long Thành và kết nối với Tân Sơn Nhất, đường sắt Lộc Ninh – Biên Hòa, cầu Mã Đà nối Đồng Nai – Bình Phước…
Tinh thần chung là hợp tác công – tư, thu hút đầu tư và khởi công đồng loạt dịp 19-8. Đông Nam bộ cũng phải đi đầu trong chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và hoàn thiện hành chính hai cấp.
Tốc độ tăng trưởng GRDP vùng chậm lại
Báo cáo tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2025, vùng Đông Nam bộ tiếp tục dẫn đầu cả nước về nhiều chỉ số kinh tế.
Quy mô kinh tế vùng đạt hơn 1,12 triệu tỷ đồng, tổng thu ngân sách n hà nước 431.500 tỷ đồng (57,1% dự toán), thu từ thuế xuất nhập khẩu đạt 97.700 tỷ đồng (50,7%). Về FDI, vùng thu hút trên 23.955 dự án với hơn 210 tỷ USD, trong đó TPHCM chiếm 44,4% số dự án và 27% vốn đăng ký. Về doanh nghiệp, 6 tháng đầu năm 2025, vùng có hơn 33.000 doanh nghiệp thành lập mới – cao nhất cả nước.
Đông Nam bộ cũng ghi nhận nhiều chuyển biến tích cực về chính sách và điều phối vùng, đặc biệt trong triển khai các dự án hạ tầng như Vành đai 3, s ân bay Long Thành, đường cao tốc TPHCM – Mộc Bài – Chơn Thành, đường sắt đô thị, cảng Cái Mép – Thị Vải và cảng Cần Giờ.
Tuy vậy, tốc độ tăng trưởng GRDP vùng chậm lại, ước chỉ đạt 7%, xếp cuối trong 6 vùng kinh tế. Giải ngân đầu tư công mới đạt 43% kế hoạch, thấp hơn trung bình cả nước.
Ngành công nghiệp phát triển chưa bền vững, phụ thuộc FDI, hạ tầng kết nối cảng còn yếu, hệ sinh thái logistics chưa đồng bộ. Trong 29 nhiệm vụ được giao, mới có 13 được trình Thủ tướng, còn 15 nhiệm vụ đang triển khai.
Nguyên nhân chính là nhiều đề án cần thời gian nghiên cứu, trong khi một số bộ, ngành và địa phương chưa chủ động, thiếu tập trung nguồn lực, và liên kết vùng chưa đáp ứng yêu cầu.
