‘Tôi dùng cả 2 xe máy điện Honda để xem cách Honda tìm hào quang như đang làm được với xe máy xăng’

Dưới đây là nội dung chương trình Trên Ghế 151 phát sóng ngày 31/7 trên HTV9.

Trong số ngày hôm nay, tôi muốn hỏi anh Linh kỹ hơn về hãng xe máy đang chiếm 70-80% thị phần tại Việt Nam là Honda. Tại sao đến tận bây giờ, Honda mới làm xe điện một cách nghiêm túc?

Tôi có thể khẳng định là Honda không phải đến bây giờ mới làm xe điện. 

Khoảng năm 2014-2015, là tôi đã có những chuyến công tác sang Nhật và được trải nghiệm, tìm hiểu về những mẫu xe điện 2 bánh của Honda dành cho thị trường Nhật. Ngoài xe 2 bánh mà chúng ta vẫn gọi là xe máy, Honda đã có rất nhiều các mẫu xe điện khác cho mục đích hàng ngày đến những mẫu xe đặc thù hơn dành cho người khuyết tật. Dù những sản phẩm đó còn nhiều hạn chế về giá bán, công năng, thời lượng pin… nhưng tôi có thể khẳng định Honda không phải là “lính mới” trong lĩnh vực xe điện mà thực ra đã có kinh nghiệm từ lâu.

Thứ 2, tại Việt Nam không phải Honda không làm được xe điện, điều quan trọng là làm sao để đưa ra một mẫu xe điện mà người Việt chấp nhận. Đây là thách thức rất lớn đối với một hãng sản xuất nước ngoài. Bởi vì, đứng đầu về xe điện hiện nay là VinFast, họ có một hệ sinh thái rất tốt và nhiều người mua xe VinFast để tận dụng hệ sinh thái đó. Với Honda, họ không thể chạy theo điều đó vì họ không có những hạ tầng cần thiết. Thách thức của Honda là đã ra sản phẩm phải đúng và đủ với thị trường đi kèm mức giá hợp lý.

Honda là một hãng tương đối đặc biệt, giống nhiều hãng xe lớn khác, họ có những DNA riêng. Việc làm thế nào để truyền tải linh hồn, đặc tính đó vào những sản phẩm điện thật sự là một thách thức rất lớn. 

Cuối cùng, khi đã đưa sản phẩm ra thị trường, họ cần tính toán về sản lượng. Hiện mỗi năm Honda Việt Nam xuất xưởng 2 triệu xe máy điện. Nếu muốn chuyển đổi toàn bộ sang 2 triệu xe máy xăng, họ phải thay đổi toàn bộ dây chuyền, nguồn cung linh kiện, đào tạo kỹ thuật viên, đào tạo đại lý… Vì thế, thay vì viết trên 1 tờ giấy trắng, họ phải xóa đi 1 tờ giấy đã có chữ và viết lại. Với sản lượng lên đến 2 triệu xe/năm, đây là quy mô khổng lồ, đôi khi không phải là 1 tờ giấy mà là cả 1 thư viện. Đây là thách thức lớn không thể thay đổi trong thời gian ngắn.

Anh Linh đang sở hữu 1 chiếc Honda ICON e: và cũng đã thuê thêm 1 chiếc Honda CUV e: để sử dụng trong 6 tháng. Điều gì khiến anh đưa ra những quyết định như vậy?

Chúng ta đều biết Honda không phải là nhà sản xuất Nhật Bản đầu tiên đưa xe điện vào Việt Nam. Trước đây, Yamaha Neos cũng đã ra mắt khách hàng và tôi đã từng đi thử mẫu xe đó. Tuy nhiên, tôi quyết định mua xe Honda vì nhiều lý do.

Về tổng thể, Honda là một hãng lớn về xe máy, họ có độ phủ khổng lồ. Nhiều nơi ở Việt Nam thậm chí gọi xe máy là xe Honda, điều này không hề xảy ra một cách tự nhiên. Dưới góc độ một người làm chuyên môn, tôi tò mò liệu điều này có lặp lại với xe điện hay không, một mẫu xe điện của Honda sẽ làm gì để tái lập hào quang mà xe xăng đã làm được. Đây là lý do thứ nhất.

Thứ 2, cá nhân tôi cho rằng Honda đang tiếp cận sản phẩm xe máy điện tại Việt Nam dưới góc độ làm thương hiệu, giải quyết các vấn đề về thị hiếu. Thông thường, Honda sẽ có cách tiếp cận tương đối thực chất về các sản phẩm của mình, họ sẽ tính toán vừa đủ, hài hòa và an toàn. Tôi rất tò mò những điều đó là gì. 

Nhiều người thường nói Toyota có những “giá trị cốt lõi” nhưng ít người biết rằng xe Toyota khi hỏng có thể khắc phục gần như mọi rủi ro phát sinh chỉ bằng cờ lê 10. Đối với xe máy điện Honda cũng vậy, tôi muốn sử dụng một thời gian để hiểu được những giá trị cốt lõi của xe.

Thứ 3, Honda luôn đại diện cho một sự sôi động, trải nghiệm cầm lái. Cách đây không lâu, tôi có cơ hội sử dụng ICON e: khoảng 1 tuần. Mẫu xe này đã thuyết phục tôi ở góc độ một chiếc xe 50cc nhưng đi lanh lợi, mượt mà, đặc biệt là hệ thống phanh, hệ thống treo. Vì thế, tôi đã quyết định mua để sử dụng.

Cùng tâm lý đó, tôi mong muốn được trải nghiệm mẫu xe cao cấp hơn là CUV e:. Tôi tò mò muốn biết với giá bán gấp ICON e: nhiều lần, chiếc CUV e: sẽ được trang bị những công nghệ gì, trải nghiệm như thế nào. Tôi tin đây là một trải nghiệm ở phân khúc hoàn toàn khác, như khi đi một chiếc SH sẽ khác hoàn toàn với Wave.

Hãng xe Nhật hiện cung cấp Honda CUV e: ra thị trường bằng cách cho thuê. Tuy nhiên, dư luận cho rằng giá thuê hơi đắt. Anh nghĩ gì về điều này?

Thường khi nói đến đắt, chúng ta nhầm lẫn giữa việc giá cao và đắt thật sự. Tôi cho rằng, việc đắt thật sự chỉ đúng khi chúng ta bỏ nhiều tiền cho giá trị nhận lại không tương xứng. Muốn biết sản phẩm có tương xứng hay không, trước hết chúng ta phải trải nghiệm thay vì chỉ đọc thông tin trên giấy, tôi cho rằng như thế là võ đoán.

Mức giá thuê hiện nay khoảng 1,5 triệu đồng/tháng. Honda nói rằng họ mong muốn người dùng có nhiều cơ hội trải nghiệm trước khi hãng chính thức bán ra bởi hãng có một kế hoạch kinh doanh dài hạn. Vì thế, tôi nghĩ rằng mỗi người hãy tự trải nghiệm để tự rút ra cho mình kết luận liệu mức giá đó đắt thật hay chỉ cao hơn mặt bằng chung. Ngoài ra, khi biết được giá thuê, mỗi người có quyền cân nhắc mình có nên chi ra số tiền đó để trải nghiệm hay không, trước khi thực sự nghĩ đến việc mua.

Tôi đồng ý rằng mức giá này cao hơn so với mặt bằng chung so với việc sở hữu một chiếc xe máy phổ thông ở Việt Nam. Nhưng nếu bạn thuộc nhóm người đang sở hữu những dòng xe cao cấp như Vespa, SH… thì mức giá đó không phải quá cao.

Honda CUV e: là lựa chọn xe máy điện của người chuyển từ xe tay ga cao cấp. Ảnh: NVCC

Vậy liệu điều này có cản trở xe máy điện Honda đến được hào quang, bởi những mẫu xe hiện nay chỉ phục vụ được thị trường ngách?

Anh Việt nói rất đúng nhưng chúng ta hãy nhìn lại 2 sản phẩm hiện nay của hãng.

Mẫu ICON e: là đang đại diện cho những mẫu xe phổ thông giá rẻ, còn CUV e: đại diện cho xe cao cấp. Và không có gì có thể cản được Honda sản xuất ra những mẫu xe ở giữa. Đây sẽ là thời điểm mà Honda thực sự bùng nổ, tìm lại chỗ đứng của mình về xe máy điện.

Honda CUV e: là một sản phẩm rất cao cấp. Dù hiện chưa bán ra tại Việt Nam, nhưng không có lý do gì để hãng bán một sản phẩm cao cấp nhưng giá rẻ và CUV e: giá bán có thể trên 100 triệu đồng.

Nếu khách hàng mong muốn có những sản phẩm tương tự nhưng giá rẻ hơn, điều này sẽ vẫn xảy ra tương tự như xe xăng. Ví dụ, SH là sản phẩm cao cấp nhưng thấp hơn có SH Mode, Air Blade, Vision… để người dùng lựa chọn.

Honda CUV e: thuộc phân khúc xe máy điện cao cấp. Ảnh: NVCC

Hiện một thương hiệu khác đang gần như thống trị thị trường xe máy điện tại Việt Nam. Người dùng thời gian đầu gặp khó khăn từ việc chuyển xăng sang điện, giờ thêm khó khăn khi chuyển từ một hãng lớn sang Honda. Liệu đến giờ mới đặt chân và thị trường xe máy điện, Honda cần làm gì, thưa anh?

Lo ngại này là đúng.

Trước khi những chiếc xe máy điện đầu tiên vào Việt Nam, tôi từng trao đổi với một chuyên gia trong ngành rằng điều tôi sợ nhất là: Người tiêu dùng Việt sẽ xây dựng một nền tảng hiểu biết về xe điện trên những mẫu xe chất lượng không tốt. Điều này đã thành sự thật khi nhiều mẫu xe điện đầu tiên là những mẫu xe giá rẻ, khiến người Việt luôn nghĩ rằng xe điện phải rẻ hơn xe xăng, chỉ để dùng tạm.

Một câu chuyện khác, ở Mỹ có 1 mẫu xe điện được phát triển chung bởi Chevrolet và Honda. Xe gần như giống nhau, nhưng bán ra dưới 2 tên gọi khác nhau thì Honda Prologue có doanh số tốt còn Chevrolet Trailblazer EV gần như không bán được. Điều này cho thấy dịch vụ, chất lượng, thương hiệu và trải nghiệm mới chính là thứ thuyết phục mẫu đó cũng là xe điện người tiêu dùng.

Thứ 3, là một ông lớn, Honda có nhiều rủi ro khi tham gia một thị trường mới. Vì thế, họ “đã đánh là phải trúng”, nếu không sẽ phải đối mặt với rất nhiều bất cập. Điều này khiến Honda phải rất thận trọng. 

Bộ đôi Honda CUV e: và ICON e:

Tuy nhiên, việc đi sau không chỉ có bất lợi mà cũng có những thuận lợi nhất định. Với tư cách là một hãng lớn thương hiệu định vị được chỗ đứng, Honda sẽ nhận được sự quan tâm chú ý của người tiêu dùng trung thành, vốn có số lượng đông đảo. Tôi cho rằng thất bại lớn nhất của Honda (nếu có) chính là không có một sản phẩm xe điện cho những người dùng trung thành.

Anh nói rằng “đã đánh là phải trúng”. Vậy theo anh, thế nào là “trúng” với Honda bây giờ?

Theo tôi, Honda đang thăm dò thị trường, thời gian từ lúc giới thiệu ICON e: đến nay chưa quá lâu.

Tuy nhiên, bài toán khó hơn đối với Honda không phải là việc có ngay một sản phẩm bởi họ có thể nhập khẩu để bán. Nhưng đây không phải cách làm của Honda, bởi các hãng xe Nhật có sự gắn bó mật thiết với thị trường Việt Nam về sản xuất và chuỗi cung ứng. Đây chính là khó khăn lớn nhất của Honda.

Việc xây dựng chuỗi cung ứng, đào tạo nhân lực, đào tạo đại lý, đầu tư để đại lý chuyển sang kinh doanh xe điện… là thách thức rất lớn. Một nhà sản xuất có quy mô khổng lồ như Honda hiện nay sẽ phải mất rất nhiều thời gian để giải quyết.

Quay lại câu hỏi của anh Việt, tôi cho rằng Honda thừa kinh nghiệm để mang đến những sản phẩm “ngon, bổ, rẻ” ở mọi phân khúc. Hãng có rất nhiều mẫu xe máy, mỗi cái tên lại thành công ở mỗi thị trường theo nhiều cách khác nhau.

Tại Việt Nam, người tiêu dùng đang có 2 xu hướng, hoặc quan tâm đến kiểu dáng, hoặc quan tâm đến tính năng công nghệ. Đặc biệt, người Việt đặc biệt “nhạy cảm” với tầm hoạt động của xe điện. 

Trước đây, một bình xăng đầy xe có thể đi được hơn 100km, nhưng xe điện Honda chỉ có thể đi được 70-80km/sạc. Tôi nghĩ rằng con số này đủ cho nhu cầu sử dụng trung bình mỗi ngày, nhiều hãng xe cũng nói về việc dùng xe điện như dùng điện thoại tức ngày dùng đêm sạc. Điều này liên quan đến việc thay đổi thói quen của người tiêu dùng. 

Xe máy điện Honda có thể đi được 70-80km/sạc. Ảnh: Honda

Một điểm mạnh của xe máy điện Honda là dù chỉ đi được 70-80km/sạc nhưng trải nghiệm ở mọi mức % pin đều giống nhau. Tức là, dù đi ở điều kiện vận hành khác nhau, 1 bộ pin đầy vẫn đảm bảo tầm hoạt động 70-80km, không hao hụt quá chênh lệch. Và trong toàn bộ 80km này đều là những trải nghiệm hết sức vui vẻ, ổn định tốc độ không thay đổi, không bị giảm công suất, không bị những hiện tượng bất thường.

Cảm ơn anh Linh rất nhiều vì những chia sẻ này.