Lãnh đạo UBND TP Hồ Chí Minh vừa tổ chức cuộc họp về chiến lược phát triển mạng lưới đường sắt đô thị hôm 14/11. Thành phố đặt yêu cầu cao hơn về tiến độ, nguồn lực và mô hình tổ chức để đẩy nhanh toàn bộ hệ thống Metro.
Theo Sở Xây dựng, quy hoạch đường sắt đô thị của thành phố gồm 27 tuyến với hơn 1.000km. TP Hồ Chí Minh đặt mục tiêu đến năm 2030 hoàn thành 232km, tổng vốn sơ bộ gần 20 tỷ USD. Trong giai đoạn 2025 – 2030, thành phố tập trung 6 tuyến quan trọng như Metro số 2, tuyến Thủ Thiêm – Long Thành, tuyến Bình Dương – Suối Tiên và Bến Thành – Cần Giờ.
Nguồn vốn Trung ương và ngân sách TP Hồ Chí Minh hiện chỉ đáp ứng khoảng 66% nhu cầu. Thành phố yêu cầu khẩn trương xây dựng đề án huy động nguồn lực mới, trong đó có khai thác quỹ đất theo mô hình TOD và mở rộng hình thức PPP, nhất là hợp đồng BT.
TP Hồ Chí Minh cũng nghiên cứu mô hình Tổng công ty Đường sắt đô thị do Nhà nước nắm 100% vốn để đảm bảo thống nhất đầu tư, quản lý và vận hành.
Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được yêu cầu rà soát toàn bộ quy hoạch đường sắt để phù hợp với không gian đô thị mới, cập nhật vào quy hoạch chung giai đoạn 2021–2030, tầm nhìn 2050. Các khu vực TOD quanh nhà ga, depot phải được điều chỉnh quy hoạch để tạo thêm nguồn lực phát triển.
Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh Trần Lưu Quang nhấn mạnh nhiệm vụ hoàn thành 6 tuyến Metro và 2 tuyến đường sắt quốc gia mà Trung ương giao. Với 3 tuyến trọng điểm—Metro số 2 Bến Thành – Tham Lương, Metro số 2 Bến Thành – Thủ Thiêm và tuyến Thủ Thiêm – Long Thành—thành phố yêu cầu hoàn thành trước 2030, kèm các mốc tiến độ rõ ràng, tránh chồng chéo và trì trệ.
Tuyến Bến Thành – Cần Giờ sẽ được khởi công ngày 19/12/2025. Thành phố cũng yêu cầu lập hai sơ đồ Gantt theo dõi tiến độ đến 2030 và đến tháng 6/2026, phân nhiệm rõ cho từng sở, ngành.
Về tái định cư, thành phố ưu tiên bố trí theo từng dự án, hỗ trợ tiền thuê nhà trong thời gian chờ bàn giao căn hộ. Đồng thời xây sẵn một phần quỹ nhà ở vị trí thuận lợi để xử lý các tình huống đặc biệt, bảo đảm sinh kế lâu dài cho người dân. Toàn bộ quy trình tái định cư sẽ được số hóa để tăng minh bạch.
Đối với Metro số 2 Bến Thành – Tham Lương, thành phố dự kiến khởi công tháng 1/2026, là dự án đầu tiên áp dụng cơ chế đặc thù theo Nghị quyết 188/2025. Bí thư Thành ủy yêu cầu tiêu chuẩn công nghệ phải thống nhất, không ưu tiên bất kỳ nhà thầu hay công nghệ nào nhằm bảo đảm cạnh tranh minh bạch.
