Trong khi OpenAI vẫn đang vật lộn với bài toán chi phí khổng lồ để duy trì vị thế dẫn đầu trong làn sóng trí tuệ nhân tạo, đối thủ trẻ hơn của họ – Anthropic – lại đang tiến gần hơn tới mục tiêu có lãi, nhanh hơn nhiều so với dự đoán của giới phân tích. Theo The Wall Street Journal , các tài liệu tài chính nội bộ cho thấy Anthropic có thể đạt điểm hòa vốn và bắt đầu sinh lời sớm hơn OpenAI, nhờ một chiến lược kinh doanh khác biệt: tập trung vào doanh nghiệp thay vì người tiêu dùng đại chúng.
Được sáng lập bởi những cựu kỹ sư OpenAI, Anthropic đang vận hành mô hình ngược lại với “người anh cả” trong ngành. Trong khi OpenAI dồn sức cho sản phẩm hướng tới đại chúng như ChatGPT – mang về lượng người dùng khổng lồ nhưng chi phí tính toán cực cao – thì Anthropic chọn hướng đi ít ồn ào hơn nhưng có tính ổn định cao hơn: cung cấp mô hình trí tuệ nhân tạo Claude cho doanh nghiệp và nhà phát triển thông qua API. Cách tiếp cận này giúp Anthropic sớm đạt doanh thu lớn từ các hợp đồng doanh nghiệp dài hạn, ít phụ thuộc vào biến động của người dùng cá nhân, đồng thời kiểm soát được chi phí vận hành và hạ tầng.
Theo Reuters , doanh thu Anthropic đã vượt 7 tỷ USD trong quý gần đây và có thể đạt 9 tỷ USD vào cuối năm 2025, với mục tiêu lên tới 20–26 tỷ USD vào năm 2026 nếu tăng trưởng đúng kế hoạch. Đây là con số đáng chú ý với một công ty mới chỉ ra đời chưa đầy bốn năm. Trong khi đó, OpenAI – dù có doanh thu ước tính khoảng 10 tỷ USD – vẫn chưa đạt lợi nhuận do chi phí khổng lồ cho máy chủ, điện năng và phát triển sản phẩm.
Anthropic được đánh giá đang có mô hình tài chính thông minh hơn. Thay vì chi hàng tỷ USD cho quảng bá sản phẩm tiêu dùng hay mở rộng hạ tầng đám mây riêng, hãng dựa vào các hợp đồng hợp tác với Amazon Web Services và Google Cloud để tận dụng sức mạnh tính toán, đồng thời thu phí cao hơn từ khách hàng doanh nghiệp sử dụng công nghệ Claude cho phân tích dữ liệu, dịch vụ khách hàng hoặc hệ thống hỗ trợ nội bộ. Mức lợi nhuận biên từ nhóm khách hàng này ổn định, giúp công ty nhanh chóng cân bằng chi phí.
Tuy vậy, các chuyên gia cũng cảnh báo con đường đến lợi nhuận của Anthropic không hề dễ dàng. Việc huấn luyện và cập nhật mô hình AI đòi hỏi nguồn lực tính toán khổng lồ, chi phí có thể lên tới hàng trăm triệu USD mỗi lần cập nhật. Reuters dẫn lời một chuyên gia nhận định: “Biên lợi nhuận trên mỗi lượt sử dụng API của Anthropic có vẻ tích cực trên giấy, nhưng chỉ khi bạn tạm quên rằng chi phí huấn luyện mô hình vẫn đang âm thầm ăn vào ngân sách”.
Ở phía OpenAI, công ty vẫn là biểu tượng của làn sóng AI toàn cầu, nhưng mô hình kinh doanh hiện tại khiến họ chịu áp lực lớn hơn. Dù có hơn 180 triệu người dùng ChatGPT, phần lớn doanh thu đến từ gói thuê bao cá nhân có giá thấp. Trong khi đó, chi phí để phục vụ hàng trăm triệu lượt truy cập mỗi ngày khiến lợi nhuận trở thành một mục tiêu xa vời. Sự khác biệt này tạo nên hai con đường rõ rệt: OpenAI đốt tiền để duy trì vị thế dẫn đầu công nghệ và thương hiệu, còn Anthropic tập trung xây dựng lợi nhuận ổn định thông qua khách hàng doanh nghiệp.
Giới đầu tư nhận định, cuộc đua giữa hai công ty không chỉ là về công nghệ mà còn là về “mô hình kinh doanh của tương lai AI”. Nếu Anthropic chứng minh được rằng một startup có thể nhanh chóng sinh lời trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo – vốn được xem là ngành đốt tiền – thì đây sẽ là tiền lệ mới cho toàn ngành. Theo The Wall Street Journal , các nhà đầu tư như Amazon, Google và Salesforce đang đặt niềm tin rằng Anthropic có thể trở thành “công ty AI đầu tiên thật sự có lãi” trong vài năm tới.
Anthropic được thành lập vào năm 2021 bởi anh chị em Dario Amodei (CEO) và Daniela Amodei (President) cùng với một nhóm nhỏ các cựu nhân viên của OpenAI. Trước đó, Dario Amodei từng giữ vị trí Phó Chủ tịch Nghiên cứu tại OpenAI, và Daniela cũng từng làm việc ở bộ phận an toàn và chính sách tại OpenAI.
Nguyên nhân dẫn tới việc thành lập Anthropic không chỉ đơn giản là tạo dựng một công ty AI mới, mà còn xuất phát từ những mối lo ngại sâu sắc về hướng phát triển của AI lớn — đặc biệt là việc an toàn, kiểm soát và trách nhiệm trong phát triển các hệ thống ngôn ngữ lớn (LLM). Anthropic cho rằng “ảnh hưởng của AI có thể tương đương với các cuộc cách mạng công nghiệp và khoa học” và “chúng tôi không hoàn toàn tin rằng mọi việc sẽ diễn ra suôn sẻ”.
Ngay từ khi thành lập, Anthropic đặt việc đảm bảo an toàn AI lên trên hết. Họ phát triển phương pháp “Constitutional AI” — trong đó mô hình AI được huấn luyện không chỉ để trả lời câu hỏi, mà còn tuân thủ các nguyên tắc được định sẵn về hành vi, đạo đức, và tác động xã hội.
Về mặt tài chính, Anthropic thu hút vốn đầu tư lớn ngay từ khá sớm. Nhóm sáng lập đã kêu gọi vốn từ các nhà đầu tư mạo hiểm và các cá nhân có ảnh hưởng trong ngành AI. Việc thu hút này phản ánh niềm tin thị trường vào tầm nhìn của công ty: không chỉ là “một AI startup” mà trọng tâm phát triển AI bền vững, an toàn và phục vụ cho loài người.
Theo: WSJ, Reuters
