Theo thống kê của Cục Hải quan, trong 9 tháng năm 2025, xuất khẩu sầu riêng thu về gần 2,77 tỷ USD. Trong đó, riêng tháng 9, kim ngạch xuất khẩu vọt lên 972 triệu USD, tăng mạnh 44,6% so với tháng cùng kỳ năm 2024 và là mức cao kỷ lục của một tháng.
Trung Quốc vẫn là thị trường truyền thống lớn nhất khi chi tới 960 triệu USD để nhập khẩu “trái cây vua” của Việt Nam trong tháng 9, chiếm 98,8% tổng kim ngạch xuất khẩu sầu riêng trong tháng.
Lũy kế đến hết tháng 9/2025, xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc đạt 2,59 tỷ USD, chiếm 93,6% kim ngạch xuất khẩu của toàn ngành sầu riêng Việt Nam.
Ngoài Trung Quốc, xuất khẩu sầu riêng sang các thị trường khác cũng ghi nhận mức tăng trưởng mạnh so với cùng kỳ năm ngoái. Cụ thể, xuất khẩu sang Hong Kong (Trung Quốc) tăng 83,7%, sang Đài Loan (Trung Quốc) tăng 65%, sang Mỹ tăng 27,5%, sang Canada tăng 46,2%, sang Nhật Bản và Úc tăng lần lượt 17,7% và 33,2%.
Đặc biệt, xuất khẩu sầu riêng sang Malaysia trong 9 tháng ghi nhận mức tăng trưởng đột biến gần 657%.
Trao đổi với VietNamNet, ông Đặng Phúc Nguyên - Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho biết, nếu tính cả tháng 10, xuất khẩu sầu riêng trong 10 tháng năm nay ước đạt hơn 3,2 tỷ USD, tương đương tổng kim ngạch xuất khẩu của cả năm 2024.
“Ở khu vực Tây Nguyên đã vào cuối vụ thu hoạch, sau đó sẽ chuyển sang sầu riêng nghịch vụ của miền Tây”, ông Nguyên nói. Do sản lượng vụ nghịch không nhiều, nên trong 2 tháng cuối năm, kim ngạch xuất khẩu chỉ có thể tăng thêm khoảng 200-300 triệu USD. Tức là, xuất khẩu sầu riêng năm 2025 có thể đạt 3,4-3,5 tỷ USD, mức cao kỷ lục lịch sử.
Đây là kết quả khá bất ngờ, bởi xuất khẩu sầu riêng năm nay liên tục gặp khó khăn. Đơn cử, hồi đầu năm khi hải quan Trung Quốc siết chặt kiểm tra chất vàng O và kim loại nặng cadimi trên sầu riêng nhập khẩu, một số lô hàng sầu riêng của nước ta xuất khẩu sang thị trường này buộc phải quay đầu do không đáp ứng các điều kiện về kiểm dịch và an toàn thực phẩm.
Các doanh nghiệp cũng phải tạm dừng hoạt động xuất khẩu để điều chỉnh lại quy trình, tránh bị trả hàng về.
Hệ quả là kim ngạch xuất khẩu sụt giảm, giá sầu riêng tại vườn cũng giảm sâu.
Sau “cú vấp” cadimi và chất vàng O, mãi đến tháng 6 xuất khẩu sầu riêng mới hồi phục. Tuy nhiên, các chuyên gia dự báo kim ngạch xuất khẩu loại trái cây này năm nay chỉ đạt 2,5-2,7 tỷ USD.
Đến nửa cuối tháng 10, gần 2.000 container sầu riêng xuất khẩu của Đắk Lắk lại bị ùn ứ tại kho, nhà máy và cửa khẩu. Nguyên nhân liên quan đến các phòng xét nghiệm tạm ngừng hoạt động để bảo trì.
Kim ngạch xuất khẩu sầu riêng dự báo đạt 3,4-3,5 tỷ USD trong năm 2025. Ảnh: Nguyễn Huế
Ngay sau đó, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Hoàng Trung đã phải làm việc với các cơ sở được chỉ định phục vụ kiểm nghiệm dư lượng cadimi và vàng O trong sầu riêng xuất khẩu, tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp không thể hoàn tất thủ tục kiểm nghiệm và cấp chứng nhận lô hàng theo quy định.
Ông chỉ đạo, các phòng thử nghiệm đủ điều kiện pháp lý, trang thiết bị và nhân lực, sẵn sàng “chạy ngày chạy đêm” để xử lý nhanh khối lượng mẫu còn tồn, không để gián đoạn xuất khẩu. Những đơn vị đang chờ công nhận lại cần hoàn thiện hồ sơ, đánh giá thiết bị, kịp thời báo cáo để được hỗ trợ.
Sau cuộc họp tháo gỡ vướng mắc, đại diện Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk cho biết, cửa khẩu đã thông nhưng đây là bài học đắt giá về quản trị chuỗi sản xuất - kiểm nghiệm - xuất khẩu.
Hiện nay, diện tích sầu riêng ở nước ta có khoảng 148.000ha, sản lượng dự kiến năm nay ước đạt hơn 1,5 triệu tấn. Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật ước tính dư địa sản lượng sầu riêng xuất khẩu trong hai tháng cuối năm còn khoảng 200.000 tấn.
Theo ông Đặng Phúc Nguyên, dù gặp nhiều khó khăn nhưng kim ngạch xuất khẩu sầu riêng vẫn có thể vượt kỷ lục của năm 2024 nhờ sản lượng sầu riêng tăng mạnh. Mặc dù giá sầu riêng giảm so với năm ngoái, song lượng hàng xuất khẩu tăng đã giúp kim ngạch đạt mức cao kỷ lục.
