GS Konstantin Novoselov là nhà khoa học đoạt Giải Nobel Vật lý năm 2010, đồng thời là thành viên Hội đồng Giải thưởng VinFuture.
Từ một ý tưởng khởi nguồn tại Việt Nam, VinFuture (giải thưởng do tỷ phú Phạm Nhật Vượng và phu nhân đồng sáng lập) đã tạo nên hành trình 5 năm kỳ diệu, khi kết nối những bộ óc xuất chúng của thế giới, tôn vinh khoa học phục vụ con người.
Nhân dịp lễ trao giải VinFuture mùa 5 đang cận kề, PV đã có cuộc trao đổi với GS Konstantin Novoselov, nhà khoa học đoạt giải Nobel Vật lý năm 2010, đồng thời là thành viên Hội đồng Giải thưởng VinFuture. Theo ông, VinFuture không chỉ là một giải thưởng khoa học mà là hành trình nuôi dưỡng di sản tri thức và lan tỏa tinh thần phụng sự nhân loại.
Nhìn lại hành trình sau 5 năm, GS Konstantin Novoselov cho biết: "Từ con số 0, ngày hôm nay, VinFuture đã có một vị thế xứng đáng trên bản đồ khoa học công nghệ toàn cầu. Tôi tin rằng thành công của giải thưởng gắn liền với thành công của khoa học phục vụ nhân loại, với những công trình hướng đến phát triển bền vững và lợi ích chung của hàng tỷ người".
"Tôi vô cùng tự hào về những lựa chọn của Hội đồng qua các năm. Quá trình này đã và đang tiếp diễn với những cuộc tranh luận sôi nổi, đầy tính xây dựng. Sự đa dạng của các nhà khoa học được vinh danh, cả về lĩnh vực lẫn quốc tịch, chính là minh chứng cho cách tiếp cận nhân văn và toàn diện của VinFuture. Đó là một khởi đầu thuận lợi cho một hành trình dài. Hy vọng rằng VinFuture sẽ tiếp tục đóng góp theo cách riêng của mình vào việc kiến tạo một tương lai bền vững trên quy mô toàn cầu", chủ nhân của giải Nobel Vật lý năm 2010 chia sẻ.
Nếu phải gói gọn tinh thần VinFuture trong vài từ, GS Konstantin Novoselov nghĩ đó là: khoa học xuất sắc, công nghệ đột phá và bình đẳng. Theo ông, ba yếu tố này chính là những điều khiến cho Giải thưởng VinFuture thực sự đặc biệt và mang ý nghĩa sâu sắc đối với tương lai nhân loại.
VinFuture khác biệt nhờ đâu?
Theo GS Konstantin Novoselov, VinFuture thực sự khác biệt nhờ triết lý độc đáo: Tôn vinh những phát minh có ý nghĩa thay đổi và cách mạng hóa cách thức chúng ta sống.
Trên thế giới có rất nhiều giải thưởng khoa học, nhưng theo GS Konstantin Novoselov, VinFuture thực sự khác biệt nhờ triết lý độc đáo: Tôn vinh những phát minh có ý nghĩa thay đổi và cách mạng hóa cách thức chúng ta sống. Đây là một ý tưởng vô cùng đặc biệt, một giải thưởng mang tầm vóc đặc biệt.
"Đó là lý do tôi hết sức hào hứng khi được tham gia Hội đồng Giải thưởng và cống hiến nhiều năm tháng cho sứ mệnh này. Thành thật mà nói, đây là một thử thách đầy hấp dẫn. Nhiều khám phá tuyệt vời vẫn còn nằm trong phòng thí nghiệm, trong khi nhiều ứng dụng chúng ta đang sử dụng hàng ngày lại bắt nguồn từ những phát minh cách đây hàng thập kỷ", GS Konstantin Novoselov cho hay.
Theo ông, điều kỳ diệu là ngày nay, chúng ta đang chứng kiến không ít đột phá công nghệ được chuyển hóa nhanh chóng thành ứng dụng thực tế, thay đổi cuộc sống hàng triệu con người. Do đó. việc tìm hiểu, khám phá tiềm năng và tôn vinh những bộ óc kiệt xuất đứng sau các phát minh ấy là một hành trình thực sự thú vị và ý nghĩa.
Sau 4 mùa giải đầu tiên, nhiều công trình được vinh danh tại VinFuture như công nghệ mRNA, AlphaFold hay GLP-1 sau đó tiếp tục nhận các giải thưởng danh giá toàn cầu như Nobel. GS Konstantin Novoselov cho rằng, điều đó cho thấy tầm nhìn và tính tiên phong trong quy trình đánh giá của VinFuture. Phải nói rằng việc đánh giá các đề cử đòi hỏi sự chuyên tâm cao độ. Những hồ sơ tinh túy nhất đã được chọn lọc qua nhiều vòng sàng lọc bởi Ban Thư ký và Hội đồng Sơ khảo, rồi sau đó mới đến quá trình làm việc với cường độ cao của Hội đồng Giải thưởng.
GS Konstantin Novoselov hào hứng chia sẻ: "Chúng tôi phải không ngừng mở rộng hiểu biết của mình sang nhiều lĩnh vực khác nhau. Đó là một hành trình trí tuệ đầy thách thức nhưng cũng vô cùng hứng khởi, khi mỗi năm chúng tôi được học hỏi, khám phá và được truyền cảm hứng từ chính các công trình ấy".
"Việt Nam đang viết nên chương mới bằng tri thức và sáng tạo"
GS Konstantin Novoselov được Nobel Vật lý vinh danh khi mới 36 tuổi. Ảnh: Britannica
Theo GS Konstantin Novoselov, Việt Nam từ lâu đã có vị thế đáng kể trên bản đồ khoa học toàn cầu, với nhiều nhà khoa học người Việt làm việc tại các viện nghiên cứu hàng đầu thế giới. Tuy nhiên, điều đang diễn ra hôm nay thậm chí còn ấn tượng hơn. Đó là một làn sóng đổi mới sáng tạo mạnh mẽ đang trỗi dậy ngay tại Việt Nam, nơi khoa học không chỉ là tri thức mà đã trở thành khát vọng phát triển quốc gia.
Chủ nhân của giải Nobel Vật lý 2010 phân tích, sự ra đời của Giải thưởng VinFuture chính là bước ngoặt mang tính biểu tượng cho khát vọng ấy. Từ một ý tưởng khởi nguồn tại Việt Nam, VinFuture đã tạo nên hành trình 5 năm kỳ diệu, kết nối những bộ óc xuất chúng nhất của thế giới, truyền cảm hứng để khoa học phụng sự con người, và đưa Việt Nam trở thành một điểm sáng mới của bản đồ khoa học toàn cầu.
"Tôi tin rằng, VinFuture không chỉ nâng tầm uy tín và vị thế của khoa học, công nghệ Việt Nam, mà còn thể hiện năng lực, bản lĩnh và tầm nhìn của một quốc gia đang chủ động viết nên chương mới cho câu chuyện phát triển bằng tri thức và sáng tạo ", GS Konstantin Novoselov nhấn mạnh.
(Ảnh: VFP)
GS Konstantin Novoselov (sinh năm 1974) hiện là nhà khoa học có ảnh hưởng toàn cầu trong lĩnh vực Vật lý chất rắn và công nghệ nano. Ngoài Nobel Vật lý được nhận năm 2010, ông còn có tên trong danh sách các nhà nghiên cứu được trích dẫn nhiều nhất khi mới 40 tuổi, nằm trong Top 0,01% thế giới với H-index 92.
