Ngày 13/10, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP.HCM (Phòng Cảnh sát kinh tế) cho biết đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam Võ Thị Ngọc Ngân (biệt danh “Ngân 98”) về tội “Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm” theo Điều 193 Bộ luật Hình sự.
Theo kết quả giám định của Phân viện Khoa học hình sự – Bộ Công an, các sản phẩm do Ngân 98 sản xuất, kinh doanh không đạt chỉ tiêu chất lượng, được xác định là hàng giả. Đáng chú ý, một số mẫu viên collagen có chứa chất cấm sibutramin và phenolphthalein.
Trong quá trình điều tra, bị can Ngân không thành khẩn, khai quanh co và đổ lỗi cho người khác. Tuy nhiên, chứng cứ về dòng tiền, dữ liệu giao hàng, hợp đồng sản xuất và lời khai của nhân viên đều cho thấy Ngân là người chủ mưu, điều hành toàn bộ hoạt động sản xuất – kinh doanh hàng giả. Hiện Công an TP.HCM tiếp tục mở rộng điều tra để làm rõ vai trò các cá nhân liên quan.
Ngân 98 cùng tang vật.
Hai hoạt chất bị cấm và mối nguy với sức khỏe
Sibutramin từng được sử dụng trong điều trị béo phì, nhưng bị cấm lưu hành từ năm 2010 do nguy cơ gây tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, đột quỵ và thậm chí tử vong – đặc biệt ở người có bệnh tim mạch. Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đã ban hành công văn đình chỉ lưu hành, thu hồi toàn bộ thuốc chứa hoạt chất này, đồng thời đưa sibutramin vào danh mục chất cấm sử dụng trong thực phẩm bảo vệ sức khỏe (Thông tư 10/2021/TT-BYT).
Trước đó, Bệnh viện Bạch Mai đã từng tiếp nhận trường hợp ngộ độc do sử dụng thực phẩm chức năng giảm cân chứa sibutramin. Bệnh nhân nữ 21 tuổi ở Hà Nội đã bị hôn mê sâu, tổn thương não nặng sau khi dùng sản phẩm giảm cân mua trên mạng xã hội. Kết quả xét nghiệm cho thấy sản phẩm mà bệnh nhân sử dụng có chứa sibutramin.
Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai, cảnh báo sibutramin từng là thuốc điều trị béo phì nhưng đã bị loại bỏ trên toàn cầu vì nguy cơ nhiều hơn lợi ích. Chất này có cấu trúc tương tự ma túy amphetamine, có thể gây ngộ độc, co giật, tổn thương não, đột quỵ, tử vong.
Trong khi đó, phenolphthalein từng được dùng trong thuốc trị táo bón cũng bị Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cấm từ năm 1999 do nghi ngờ có thể gây ung thư. Hiện không có loại thuốc hợp pháp nào tại Mỹ sử dụng hoạt chất này.
Tuy nhiên, nhiều sản phẩm giảm cân trôi nổi, kém chất lượng lại được phát hiện có chứa phenolphthalein, thậm chí có chứa caffeine liều cao, synephrine. Tất cả các hoạt chất kể trên đều có thể gây rối loạn thần kinh, tim mạch và tiêu hóa.
Theo các chuyên gia, có nhiều sản phẩm giảm cân được quảng cáo “hiệu quả tức thì” trên mạng thường chứa chất kích thích tim mạch. Các sản phẩm này thường hoạt động bằng cách ép cơ thể tăng trao đổi chất mà không cần vận động thể lực và đây là cơ chế “đốt mỡ” phản khoa học, cực kỳ nguy hiểm. Một số sản phẩm giảm cân trôi nổi khác lại sử dụng chất gây chán ăn hoặc chất độn nở trong dạ dày để tạo cảm giác no, song đa phần các sản phẩm này đều không ghi rõ thành phần thật.
Các chuyên gia khuyến cáo người dân nên tránh mua các sản phẩm giảm cân trôi nổi, không rõ nguồn gốc, xuất xứ, các sản phẩm giảm cân được quảng cáo "có hiệu quả tức thì" để đảm bảo an toàn sức khỏe.
